ORIGINAL_ARTICLE
واقعنمایی احکام عقل عملی
یکی از تقسیمات عقل، تقسیم به عقل عملی و نظری است، در معنای این دو اصطلاح اختلافنظرهایی وجود دارد و فارغ از این اختلاف، مدرکات عقلی گاهی مربوط به هستیها و گاهی مربوط به بایدها و حسن و قبحها هستند، عقل با چه فرآیندی به این بایدها دست پیدا میکند؟ در پاسخ به این سؤال نظریاتی ارائه شدهاند که عمدۀ این نظریات را در سه دسته میتوان قرار داد: 1. مشهور بودن احکام عملی؛ 2. اعتباری بودن؛ 3. واقعنما بودن. در این مقاله با تبیین هر سه دیدگاه، نظریۀ ضرورت بالقیاس إلی الغیر بودن احکام عقل عملی (که از نظریات واقعگرا بهشمار میآید) پذیرفته شده است، در این نظریه بایدونبایدهای عقلی،إخبار از وجود ضرورت میان فعل و نتیجۀ آن هستند. تقریری که در این مقاله از این نظریه داده شده، پاسخگوی سه اشکال مطرحشده است: 1. نقض نظریه به باید نخستین؛ 2. تعلق بایدها به فعل در حال وجود و 3. مبتنی شدن این نظریه بر میل شخصی نه غرض عقلایی.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71507_96f94cfba49bea907df14e8e62c3b60c.pdf
2019-06-22
185
207
10.22059/jpht.2019.262149.1005581
باید و نباید
حسن و قبح
ضرورت بالقیاس إلی الغیر
عقل عملی
واقعنمایی
محمد
محمدرضایی
mmrezai391@yahoo.com
1
استاد گروه فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
AUTHOR
محمدصادق
بدخش
sadeghbad61@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری فلسفۀ دین، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
ابنسینا (1989). الحدود، چ دوم، قاهره: انتشارات الهیئة المصریة.
1
ــــــ (1363). المبدأ و المعاد، چ اول، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی.
2
ــــــ (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح از محمد تقی دانشپژوه، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3
آخوند خراسانی، محمد کاظمبن حسین (1407 ق). فوائد الاُصول، چ اول، تهران: بینا.
4
ارسطو (1368). اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ سید ابوالقاسم پورحسینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
اسپینوزا (1364). اخلاق، ترجمۀ محسن جهانگیری، چ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
6
اصفهانی، محمد حسین (1429 ق). نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، چ دوم، بیروت: بینا.
7
بهمنیار (1375). التحصیل، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8
حائری، مهدی (1361). کاوشهای عقل عملی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
9
10. دورکیم (1391). جامعهشناسی و فلسفه، مترجم دکتر فریدون سرمد، چ اول، انتشارات کندوکاو.
10
11. روحانی، محمد (1413 ق). منتقی الأصول، چ اول، قم: بینا.
11
12. سبزواری (1360). التعلیقات علی الشواهد الربوبیة، چ دوم، مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
12
13. ـــــــ (1372). شرح الأسماء الحسنی، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13
14. ـــــــ (1379 - 1369). شرح المنظومة، چ اول، تهران: نشر ناب.
14
15. سروش، عبدالکریم (1366). تفرّج صنع: انتشارات سروش.
15
16. صدرالمتألهین (1981). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، چ سوم، بیروت: دارالاحیاء التراث.
16
17. ـــــــــــ (1366). شرح اصول الکافی، چ اول، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
17
18. ــــــــــ (1422 ق). شرح الهدایة الاثیریة، چ اول، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
18
19. ــــــــــ (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، چ دوم، مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
19
20. صدر، محمد باقر (1417 ق). بحوث فی علم الأصول، چ اول، بیروت: الدارالاسلامیه.
20
21. طباطبایی، محمد حسین (1390). اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی از شهید مرتضی مطهری، تهران: صدرا.
21
22. ــــــــــــــــــــ (1417 ق). المیزان فی تفسیر القرآن، چ پنجم، قم: دفتر انتشارات جامعۀ مدرسین.
22
23. ــــــــــــــــــــ (1362). رسائل سبعة، قم: چاپ حکمت.
23
24. طوسی، نصیرالدین (1375). شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، چ اول، قم: نشر البلاغة.
24
25. عراقی، ضیاءالدین (1417 ق). نهایة الأفکار، چ سوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
25
26. علیدوست، ابوالقاسم (1385). فقه و عقل، چ سوم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
26
27. فارابی، ابونصر (1405 ق). فصول منتزعة، تحقیق، تصحیح و تعلیق از دکتر فوزی نجار، چ دوم، تهران: انتشارات المکتبة الزهراء(س).
27
28. لاریجانی صادق (1386). نظریهای در تحلیل الزامات اخلاقی و عقلی، فصلنامۀ تخصصی علم اصول، شمارۀ 7.
28
29. لاهیجی، فیاض (1372). سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، چ سوم: انتشارات الزهراء(س).
29
30. مدرسی، محمد رضا (1388). فلسفه اخلاق، چ سوم، تهران: سروش.
30
31. مصباح یزدی، محمد تقی (1391). اخلاق در قرآن، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
31
32. ـــــــــــــــــــــــ (1394). فلسفۀ اخلاق، چ سوم، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
32
33. مطهری، مرتضی (1389). مجموعه آثار، تهران: صدرا.
33
34. ــــــــــــــــ (1377). نقدی بر مارکسیسم، چ دوم، تهران: صدرا.
34
35. Kant, Immanuel (1952).“The Critique of Pure Reason” tr,Abbott,T,K, pp,1-250, in: great book of the western world, Eds, Hutchins, R.M, Chicago, Encyclopedia Britannica INC, Vol,42, 5
35
ORIGINAL_ARTICLE
ساحتهای اخلاق در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر رویکرد حکومت دینی
جمهوری اسلامی ایران بر مبنای نظریهای دینی شکل گرفت و قانون اساسی آن نیز بر پایههای مفاهیمی دینی مانند توحید، عدالت، امامت و معاد تدوین شد. از سوی دیگر قانون اساسی بستر تنظیم نهادهای بنیادین و ارزشهای اولین و تضمینکننده آزادیهای شهروندان است. هرچند در نگاه اول قانون اساسی سندی حقوقی محسوب میشود و دارای کارکردهایی از جنس هنجارهای قانونی است، شاهد حضور و بروز آموزههای اخلاقی (که اغلب از جنس آموزههای اخلاقی در دین هستند) در این سند برتر هستیم. این آموزهها هم بهعنوان شروطی برای زمامداران تلقی و هم تحدیدی بر صلاحیت آنان محسوب میشود و هم معیاری برای ارزیابی زمامداری. در این مقاله برآنیم تا با رویکردی اخلاقی، هم به اصل فلسفۀ وجودی قانون اساسی و هم به اصول مندرج در آن نگاهی بیفکنیم و نشان دهیم که آموزههای اخلاقی هم بهطور صریح و هم غیرصریح در قانون اساسی جاری بوده و بهعنوان پشتوانهای در درون آن ساری است و حتی میتوان تفسیری اخلاقی از نهادهایی مانند قانون اساسی و تفکیک قوا بیان کرد.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71499_d22c8e7a21bac0b753c23202698e7344.pdf
2019-06-22
209
231
10.22059/jpht.2019.244024.1005518
اخلاق
اخلاق دینمدار
تحدید قدرت
زمامداری
قانون اساسی
سید احمد
حبیبنژاد
a.habibnezhad@ut.ac.ir
1
استادیار گروه حقوق عمومی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد
منصوری بروجنی
m_mansouri@ut.ac.ir
2
دانشآموختۀ دکتری حقوق عمومی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
AUTHOR
آقایی طوق، مسلم؛ کدخدایی، عباسعلی (۱۳۹۰). بررسی مبانی و ابزارهای اقتصاد قانون اساسی و کاربرد آن در مهندسی قانون اساسی، نامۀ مفید، شمارۀ 88: 88 - 63.
1
اشمیت، کارل (۱۳۹۳). الهیات سیاسی: چهار فصل در باب حاکمیت، تدوین شوآب گئورگ، مترجم خدیو طاهر، تهران: نگاه معاصر.
2
جنتی، احمد (۱۳۹۴). شورای نگهبان بر سه اصل «شرع»، «اخلاق» و «قانون» تأکید دارد، خبرگزاری تسنیم، 23 خرداد 1394. دستیابی در 27 مهر 1394. نشانی:
3
http://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/03/23/768506.
4
حبیبنژاد، سید احمد (۱۳۸۶). حقوق و وظایف نمایندگی مجلس، تهران: کانون اندیشۀ جوان.
5
روزبه، محمد حسن (1395). مراتب اخلاقی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ سیاست متعالیه، سال چهارم، شمارۀ پانزدهم، زمستان.
6
صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون جمهوری اسلامی ایران (1364). تهران، ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، جلد 4.
7
عمید زنجانی، عباسعلی (۱۳۸۹). دانشنامۀ فقه سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8
کاستیلیون، داریو (۱۳۸۴). تئوری سیاسی قانون اساسی، حقوق اساسی، ترجمۀ مسعود کاکاوند، شمارۀ 5: 336 - 311.
9
طباطبایی، سید جواد (۱۳۸۶). حکومت قانون در ایران، تهران: انتشارات ستوده.
10
10. موسیزاده، ابراهیم (۱۳۹۰). دادرسی اساسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، ادارۀ چاپ و انتشار معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
11
11. نویمان، فرانتس (۱۳۹۰). آزادی و قدرت و قانون، تدوین هربرت مارکوزه، مترجم عزتالله فولادوند، تهران: انتشارات خوارزمی.
12
12. Deshowitz, Alan.(2005) Legal Ethics and the Constitution. Hofstra L. Rev., 34: 747.
13
13. Sleight, Karl J., and John A. Mancuso (2010). "Ethics and the Constitution." NY ST. BJ 12: 1 - 35.
14
14. Smerdel, Branko (2000). Ethics in Government Conflict of Interest and the Constitution. Zbornik PFZ, 50: 769. (Conference Version).
15
15. Owigar, John W. B. (2002. Feburary, 08). "Ethics And Living Values In Constitution", Constitution of Kenya Review Commission, address: http://www.commonlii.org/ke/other/KECKRC/2002/4.html#Heading1
16
ORIGINAL_ARTICLE
ساحت عقل در نگاه اشاعره
از آنجایی که نگاه فِرَق اسلامی دربارۀ گسترۀ عقل بشری در شناخت دین گوناگون است. این مقاله بر آن است تا در جهت پاسخ به این پرسشها که آیا اشاعره بر افکار ظاهرگرایانۀ خود باقی ماندند؟ یا عقل را ابزاری برای شناخت دین میدانند؟ مبانی فکری و نظری آنها از نظر عقل را بررسی و در نهایت این نتیجه را به اثبات رساند که: با وجود نگاه سنتگرایانۀ اشاعره نسبت به عقل (که بر اساس آن نقل را مقدم بر عقل میدانند و توجه خود را به ظواهر قرآن و احادیث معطوف کردهاند) به این مفهوم نیست که از توان عقل برای فهم دین بهره نمیبرند و سخت با آن مخالفند؛ مطابق این نظریه، اشعری که سالها بنمایۀ تفکرات کلامی خود را با تکیه بر عقل اندیشمندانه ارائه میداد، چگونه میتواند بهطور کامل عقل را از ورطۀ اندیشههای خود کنار گذارد و با آن به مخالفت برخیزد؟! بدین جهت ایشان در مسائل دینی و کلامی، مانند قدیم بودن قرآن، شفاعت، نصب امام، به دلیل عقل و در بسیاری از موارد، قائل به تفصیل شدهاند که در آثار اشعری و پیروانش همچون غزالی و فخر رازی مشهود و گواه این مدعاست.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71501_678a5036e78147daa3caf97012d0e1e1.pdf
2019-06-22
233
255
10.22059/jpht.2019.261566.1005578
اشاعره
اهل حدیث
عقل
معتزله
نقل
سیدمحمدرضا
حسینی
mreza_hoseini@yahoo.com
1
دانشیار گروه تاریخ ، تمدن و ادیان ، دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
ـ قرآن.
1
ابناثیر الجزری، مجدالدین أبوالسعادات المبارکبن محمد (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم: اسماعلیان.
2
ابنخلدون (۱۳۵۳). مقدمه، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
3
ابنسینا، حسینبن عبدالله (1400 ق). رسائل ابنسینا، قم: انتشارات بیدار.
4
ابنمنظور الأنصاری، محمدبن مکرمبن علی، أبوالفضل، جمالالدین (1414 ق). لسان العرب، بیروت: دار صادر.
5
ابوزهره، محمد (1393). تاریخ مذاهب اسلامی، ترجمۀ علیرضا ایمانی، چ دوم، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
6
اشعری، ابوالحسن (1955). اللمع فی الرد علی اهل الزیع و البدع، مصر: شرکت مساهمه مصری.
7
اشعری، علی (۱۹۸۰). مقالات الاسلامیین، به کوشش ریتر، ویسبادن: بینا.
8
الفراهیدی، عبدالرحمن الخلیلبن احمد (1409 ق). العین، قم: دارالهجره.
9
الله بداشتی، علی (1392). توحید و صفات الهی، قم: انتشارات دانشگاه قم.
10
ــــــــــــــ (پاییز و زمستان 1389). «جایگاه عقل در الهیات از نگاه متکلمان مسلمان»، فصلنامه عقل و دین، شمارۀ پیاپی 3.
11
ایجی، میر سید شریف (۱۳۲۵ ق). شرح المواقف، چ اول، قم: الشریف الرضی.
12
آمدی، عبدالواحدبن محمد تمیمی (1366). غررالحکم و دررالکلم، قم: دارالکتاب الاسلامی.
13
آهنگران، محمد رسول (زمستان 1387). «بازخوانی محل نزاع اشاعره و عدلیه دربارۀ حسن و قبح عقلی»، فصلنامۀ اندیشۀ نوین دینی، شمارۀ 15.
14
بکِّار، عثمان (1387). تاریخ و فلسفه علوم اسلامی، ترجمۀ محمد رضا مصباح، چ دوم، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
15
تفتازانی، عمر (۱۳۰۵ ق). شرح المقاصد، چ سنگی، استانبول: بینا.
16
تفتازانی، مسعودبن عمر (1393). شرح العقاید النسفیه، چ اول، ناشر امام ربانی: بینا.
17
جرجانی (۱۳۲۵ ق). شرح المواقف، به کوشش محمد بدرالدین نعسانی، قاهره: بینا.
18
جوهری، ابونصر، اسماعیلبن حماد (1410 ق). الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، لبنان: دارالعلم للملایین.
19
حکیمی، محمد رضا (آذر 1380). «عقل خودبنیاد دینی»، مجلۀ بازتاب اندیشه، شمارۀ 21.
20
رازی، محمد فخرالدین (۱۳۳۹). لباب الاشارات، بیجا، بینا.
21
ـــــــــــــــــــ (۱۳۳۹). لباب الاشارات، همراه التنبیهات و الاشارات ابنسینا، به کوشش محمود شهابی، تهران، بینا.
22
ـــــــــــــــــــ (۱۴۱۱ ق). کتاب المحصل، چ اول، قاهره: دارالتراث.
23
ـــــــــــــــــــ (1420 ق). التفسیر الکبیر، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
24
ـــــــــــــــــــ (2002 م). الاربعین فی اصول الدین، چ اول، بیروت: دارالحیل.
25
راغب اصفهانی، حسینبن محمد (1412 ق). مفردات ألفاظ القرآن، چ اول، دمشق: نشر دارالعلم الدار الشامیه.
26
ربانی گلپایگانی، علی (1377). فرق و مذاهب کلامی، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
27
ـــــــــــــــــــ (۱۳۸۳). کلام تطبیقی، چ اول، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
28
ـــــــــــــــــــ (۱۴۱۲ ق). الکلام المقارن، چ اول، قم: دفتر نمایندۀ ولی فقیه در امور اهل سنت بلوچستان.
29
سبحانی، جعفر (۱۴۲۱ ق). بحوث فی الملل و النحل، چ دوم، قم: مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم.
30
شریف، میرمحمد (1362). تاریخ فلسفه در اسلام، ترجمۀ نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
31
شهرستانی، عبدالکریم (۱۳۹۵ ق). الملل و النحل، به کوشش محمد کیلانی، بیروت: دارالمعرفه.
32
ـــــــــــــــــــــ (بیتا). نهایه الاقدام فی علم الکلام، آلفرد جیوم، بیجا، بینا.
33
طریحی، فخرالدینبن محمد (1375). مجمع البحرین و مطلع النیرین، تهران: انتشارات مرتضوی.
34
غزالی، محمدبن محمد (1332). المستصفی من علم الاصول، مصر: ناشر بولاق.
35
ــــــــــــــــــــ (1382). کیمیای سعادت، کوشش حسین خدیو جم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
36
ــــــــــــــــــــ (1386). احیاء العلوم الدین، ترجمۀ مؤیدالدین محمد خوارزمی، کوشش حسین خدیو جم، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
37
ــــــــــــــــــــ (۱۳۹۰). المنقذ من ظلال، ترجمۀ سید ناصر طباطبایی، چ اول، قم: انتشارات مولی.
38
فاخوری، حنا و خلیل جر (1393). تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمۀ عبدالحمید آیتی، ایران: انتشارات علمی فرهنگی.
39
فخر رازی، محمدبن عمر (1418 ق). المباحت المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات، بیروت: دارالکتاب العربی.
40
ـــــــــــــــــــــــــ (1382). چهارده رساله، ترجمۀ سید محمد باقر سبزواری، ایران: دانشگاه تهران.
41
ـــــــــــــــــــــــــ (۱۳۴۱). البراهین، به کوشش محمد باقر سبزواری، تهران: دانشگاه تهران.
42
ـــــــــــــــــــــــــ (۱۴۱۱ ق). المباحث المشرقیة، قم: بیدار.
43
فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی (1425 ق). الشافی فی العقائد و الاخلاق و الاحکام، تهران: داراللوح المحفوظ.
44
فیومی، محمد ابراهیم (1423 ق). الشیعه العربیه و الزیدیه، قاهره: دارالفکر العربی.
45
قوشجی، علی (بیتا). شرح تجرید الاعتقاد، چ سنگی.
46
کربن، هانری (1396). تاریخ فلسفۀ اسلامی، ترجمۀ جواد طباطبایی، چ سوم، تهران: انتشارات مینوی خرد.
47
کلاتی، یوسف (۱۹۷۷). لباب العقول، به کوشش فوقیه حسین محمود، قاهره: بینا.
48
کلینی، محمدبن یعقوببن اسحاق (۱۳۶۳). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
49
لاهیجی، عبدالرزاق (۱۳۷۲). گوهر مراد، به کوشش زینالعابدین قربانی، تهران: کنگرۀ بزرگداشت لاهیجی.
50
مبارک، زکی (1942). الاخلاق عند الغزالی، القاهره: دارالشعب.
51
مجلسی، محمد باقر (بیتا). مرآه العقول فی شرح اخبار آلالرسول، تصحیح هاشم رسولی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
52
مرتضی، مطهری (1371). آشنایی با علوم اسلامی، تهران: انتشارات صدرا.
53
مصطفوی، حسن (1430 ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، نشر آثار المصطفوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
54
معروفالحسنی، هاشم (1371). شیعه در برابر معتزله و اشاعره، مشهد: آستان قدس رضوی.
55
نراقی، محمد مهدی (بیتا). جامع السعادات، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
56
ORIGINAL_ARTICLE
تطبیق و نقد رویکرد فخر رازی و استیس به زبان دینی
مطالعۀ تطبیقی رویکرد فخر رازی و استیس به زبان دینی، حاکی از این بوده که در حیطۀ روششناسی، تأکید آنها بر روش عرفانی و شهود دینی است. در حوزۀ توجیه باورهای دینی، رویکرد مبناگرایانه به گزارههای دینی داشتهاند. استیس کل دین را برابر با عرفان و ورای عقل و نطق و متناقضنما دانسته است. در حالیکه فخر رازی تنها بخشی از دین را بیانناپذیر و زبان ناظر به آن را حقیقی پنداشته است. به همین نحو ایمان دینی و تلقی از وحی، از منظر آنها نیز تفاوت دارد. در حوزۀ نقد و ارزیابی اینگونه است که در دیدگاه استیس، علاوه بر تناقض درونی، دو عالم مادی و غیرمادی جدا و در عرض هم تصور شدهاند. رویکرد استیس دارای لوازمی چون ایمانگرایی، غیرشناختاری بودن زبان دینی، بینیازی انسان از وحی و ... است. اما فخر رازی روش ایمانگرایانه- عقلگرایانه به زبان دینی داشته و با تحلیل اسما و اوصاف الهی با دو رویکرد سلبی و ایجابی، انسان را نیازمند وحی دانسته است. از اینرو دیدگاه فخر رازی نسبت به استیس در حوزۀ زبان دینی، کاملتر محسوب میشود.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71503_14e3abfea49a0ebf75c39005f4307f5f.pdf
2019-06-22
257
278
10.22059/jpht.2019.268060.1005607
ایمانگرایی
دین
زبان دینی
عرفان
عقلگرایی
معصومه
سالاری راد
masome_salari@yahoo.com
1
استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ـ قرآن کریم.
1
احمدپور، مهدی و دیگران (1389). کتاب شناخت اخلاق اسلامی، چ سوم، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
2
استیس، والتر ترنس (1384). عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، چ ششم، تهران: سروش.
3
ـــــــــــــــــ (1388). زمان و سرمدیت، ترجمۀ احمدرضا جلیلی، چ اول، تهران: دانشگاه ادیان و مذاهب
4
ـــــــــــــــــ (1381). دین و نگرش نوین، ترجمۀ احمدرضا جلیلی، چ اول، تهران: انتشارات حکمت.
5
پترسون، مایکل و دیگران (1379). عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، چ سوم، تهران: طرح نو.
6
دیویس، برایان (1386). درآمدی بر فلسفۀ دین (ویراست دوم)، ترجمۀ ملیحه صابری نجفآبادی، چ اول، تهران: سمت.
7
الرازی، فخرالدین (1404 ق). محصل افکار المتقدمین و المتأخرین من العلماء و الحکماء و المتکلمین، و بذیله تلخیص المحصل للعلامه نصیرالدین طوسی، الطبعه الاولی، بیروت: دارالکتاب العربی.
8
ـــــــــــــــ (1383). چهارده رساله (کتاب الفرق فی احوال المسلمین و المشرکین)، ترجمه و تصحیح سید محمد باقر سبزواری، چ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
9
ـــــــــــــــ (1420 ق). التفسیر الکبیر، چ سوم، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
10
ـــــــــــــــ (1396 ق/ 1976). لوامع البینات شرح اسماء الله تعالی و الصفات، قاهره: مکتبه الکلیات الأزهریه.
11
ـــــــــــــــ (1301 ق/ 1883). اسرار التنزیل و انوار التأویل، چ سنگی، تهران.
12
ـــــــــــــــ (1407 ق). المطالب العالیه من العلم الالهی، الطبعه الاولی، بیروت: دارالکتاب العربی.
13
ـــــــــــــــ (1341). البراهین در علم کلام، مقدمه و تصحیح سید محمد باقر سبزواری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14
ـــــــــــــــ (1353 ق/ 1934). الاربعین فی اصول الدین، الطبعه الاولی، حیدرآباد: دایره المعارف العثمانیه.
15
ـــــــــــــــ (1992). معالم اصول الدین، تعلیق د. سمیع دغیم، الطبعه الاولی، بیروت: دارالفکر اللبنانی.
16
16. سعیدی روشن، محمد باقر (1383). تحلیل زبان قرآن و روششناسی فهم آن، چ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی و پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
17
17. سالاریراد، معصومه و دیگران (1394). تبیین رویکرد سلبی فخر رازی به زبان دینی با تأکید بر مبانی آن، جستارهای فلسفۀ دین، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شمارۀ اول.
18
عمید، حسن (1389). فرهنگ فارسی عمید، چ اول، تهران: انتشارات اشجع.
19
مصباح یزدی، محمد تقی (1388). فلسفۀ اخلاق، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، چ چهارم، تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل.
20
20. ــــــــــــــــــــــــ (1387). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، چ دوم، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
21
مهدوینژاد، محمد حسین (1387). ایمانگرایی خردپیشه در اندیشۀ فخر رازی، چ اول، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
22
22. مهدوینژاد، محمد حسین و دیگران (1394). زبان دینی از منظر استیس با تأکید بر مبانی معرفتشناختی آن، پژوهشنامۀ فلسفۀ دین (نامۀ حکمت)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، سال 13، شمارۀ دوم (26).
23
نظرنژاد، نرگس (1382). آیا ایمان به خدا عقلانی است؟ چ اول، تهران: دانشگاه الزهراء.
24
هیک، جان (1382). اثبات وجود خدا، ترجمۀ عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
25
Siegel,H (1987). Relativism Refuted :A Critique Of Contemporary EpistemologicaL ReLativism, Dordlecht: RegideL .
26
Stace, W.T (1952). Time and Eternity: An Essay in the Philosophy of Religion, Princeton University Press
27
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین و نقد ماهیت زبان دینی از نگاه فیلیپس
فیلیپس از ناشناختارگرایان در خصوص باورهای دینی است. او با طرح ایدۀ مغالطۀ تعالی زبان دینی معتقد است که این زبان واجد خصوصیت غیرارجاعی بودن و غیرتوصیفی بودن و جدا بودن وجود واقعی از وجود منطقی در گزارههایش است. در این مقاله نشان میدهیم که توصیفی بودن زبان دینی در نظام فکری وی به این معناست که در زبان دینی هیچگاه نباید جدا از متن دینی، اثبات وجود خدا و سایر شاخصهای دینی انجام پذیرد، زیرا نحوۀ زندگی دینی منشأ انتزاع معنا و وجود این باورهاست. از نظر فیلیپس صحبت کردن از خدا و سایر موضوعات دینی، دارای ارجاع به متعلق خود هستند. اگرچه این متعلق امری خارجی نیست، بلکه تحققیافته در نحوۀ زندگی مؤمنان است. او توصیفی و ارجاعی بودن زبان دینی را در محدودۀ نحوۀ زندگی دینی میپذیرد و البته همین امر مهمترین نقطۀ تمایز وی با دیگر فیلسوفان دین تحلیلی است. از همینرو برخی فیلسوفان تحلیل زبانی در حوزۀ فلسفۀ دین، انتقادهای زیر را به دیدگاه او مطرح کردهاند: الف) عدم صحت تمایز میان وجود منطقی از وجود واقعی پیرامون خداوند؛ ب) نفی واقعیت عناصر دینی بر اساس مبنای پوزیتویستی فیلیپس؛ ج) عدم اثبات ناتوانی زبان عرفی در صحبت کردن از امور ماورایی.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71504_1a553036d5e534d60335f12cdf586969.pdf
2019-06-22
279
304
10.22059/jpht.2019.270149.1005616
بازی زبانی
زبان دینی
فیلیپس
ناشناختگرایی
ناواقعگرایی
نحوۀ زندگی
زینب
شکیبی
shakibi.zeinab@yahoo.com
1
استادیار گروه فلسفۀ اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
پترسون، مایکل (1376). عقل و اعتقاد دینی، ترجمۀ احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
1
شهیدی، شهاب (1396). بررسی تحلیلی تأثیر هیوم در نظام فلسفی فیلیپس، مجلۀ پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، دانشگاه امام صادق (ع)، شمارۀ 30، زمستان.
2
ـــــــــــــــ (1395). بررسی و نقد مفهوم دعا از نظر فیلیپس، مجلۀ اندیشۀ نوین دینی، دانشگاه معارف، شمارۀ 46، پاییز.
3
ـــــــــــــــ (1394). گرامر دینی از منظر فیلیپس و نقد آن، مجلۀ نقد و نظر، شمارۀ 2، تابستان.
4
صادقی، علی (1395). واقعگرایی و ناواقعگرایی دینی: بررسی و نقد آرای دان کیوپیت فیلیپس، مجلۀ پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، دانشگاه امام صادق(ع)، شمارۀ 27، بهار و تابستان.
5
علیزمانی، امیرعباس (1375). زبان دین، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
6
ـــــــــــــــــــ (1386). سخن گفتن از خدا، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
7
ـــــــــــــــــــ (1390). واقعگرایی یا ناواقعگرایی زبان دینی با تأکید بر آرای فیلیپس و تریک، مجلۀ اندیشۀ دینی، دانشگاه شیراز، شمارۀ 39، تابستان.
8
لگنهاوزن، محمد (1379). نگاه ایمانگرایی ویتگنشتاینی، ترجمۀ سید محمد موسوی، مجلۀ نقد و نظر، سال هفتم، شمارۀ 1 و 2، زمستان و بهار.
9
10. Arrington, Robert L. Addis, Mark (2004). "Wittgenstein and Philosophy of Religion". London and Newyork, Routledge.
10
11. Henderson, Edward H. (1965). "Austin farrar and D.Z. Phillips on lived Faith, prayer and Divine Reality". London.oxford publication.
11
12. Hick, John (1968). "The Justification of Religious Belief". yale university press.
12
13. _________ (1989). "An Interpretation of Religion". New Heaven, CT: yale University press.
13
14. Min, Anselm (2007). "D.Z. Phillips on the grammer of God". Interrnational journal for philosophy of religion, volume 63.
14
15. Phillips, D.Z. (1970). "Death and Immortality". Newyork: st Martin's press.
15
16. ________ (1976). "Religion without Explanation". Oxford: Basil Blackwell.
16
17. ________ (1986). "R.S. Thomas: poet of the Hidden God". Allison Park, PA: Pickwick Publication.
17
18. ________ (1993). "Religious Belief and Language-Games in Wittgenstein and Religion". New York: st. Martin's Press.
18
19. ________ (1995). "Phillips and the Grammer of Religious Belief". New York: Herder and Herder.
19
20. _________ (2005). "The problem of Evil and the problem of God". Minneapolis: Frotress.
20
21. Ramal, Randy (2000). "Reference" to D.Z. Phillips". International Journal for Philosophy of Religion, Kluwer Acadmic Publisher.
21
22. Stiver, Dan R. (1998). "The Philosophy of Religious Language". Black well.
22
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی مبانی انسانشناختی علوم انسانی غربی با اسلامی
مطالعۀ انسان بهعنوان موضوع محوری علوم انسانی و پرداختن به مبانی انسانشناختی بهمثابۀ اساسیترین پیشنیاز تحول و تولید علوم انسانی اسلامی ضرورت و اهمیت دارد. پارادایمهای رایج در علوم انسانی غربی با محوریت اصالت انسان، هر کدام توصیف خاصی از ماهیت انسان دارند. مکتب اثباتی با نگاه شیءانگارانه و مکانیکی به انسان، مکتب تفسیری با رویکرد اصالت معنایی و تمرکز بر فهم کنشهای اختیاری انسان و مکتب انتقادی با اعتقاد به آزادی انسان و حاکمیت جبرهای تاریخی و اجتماعی محیط انسان را تعریف میکنند. در مقابل در رویکرد اسلامی، انسان موجودی با فطرت و سرشت الهی، دوبعدی، مختار و دارای منزلت و کرامت ذاتی است، منزلتی که در طول خدامحوری معنا مییابد. برآیند مبانی انسانشناختی پارادایمهای رایج در علوم انسانی، نگاه تجربی و مادیگرایانۀ غرب به انسان است که حاکی از اختلاف ذاتی و ماهوی آن با مبانی اسلامی در خصوص انسان است.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71500_9d678dcfe74f5ac08a0c7e22ad555684.pdf
2019-06-22
305
327
10.22059/jpht.2019.250218.1005534
انسانشناسی
علوم انسانی
علوم انسانی اسلامی
علوم انسانی غربی
مبانی
مرضیه
عبدلی مسینان
u.abdoli@gmail.com
1
دانشآموختۀ دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
روحالله
شاکری زواردهی
shaker.r@ut.ac.ir
2
دانشیار گروه شیعهشناسی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
AUTHOR
ـ قرآن کریم.
1
آربلاستر، آنتونی (1377). ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
2
ابنمنظور (1408 ق). لسان العرب، بیروت: دارالالحیاء التراث العربی.
3
ابنسینا (1363). المبدأ و المعاد، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی.
4
احمدبن ابنفارس (1410 ق). معجم مقائیس اللغه، بیروت: الدار الاسلامیه.
5
اشعری، ابوالحسن (1400 ق). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، تصحیح هلموت ریتز، بیجا: النشرات الاسلامیه .
6
افلاطون (1367). دورۀ کامل آثار افلاطون، ترجمۀ محمد حسن لطفی، جلد 4، تهران: خوارزمی.
7
ایمان، محمدتقی (1392). روششناسی علوم اسلامی نزد اندیشمندان مسلمان، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
8
ـــــــــــــــــ (1391). فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
9
بیگدلی، عطاءالله (1388). مروری بر دیدگاههای مهم انسانشناختی و بررسی آثار حقوقی هر یک، درآمدی بر علوم انسانی اسلامی، به کوشش علی اصغر خندان، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
10
بستان، حسین (1390). گامی بهسوی علم دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
11
پیتیر، آندره (1352). مارکس و مارکسیسم، ترجمۀ شجاعالدین ضیاییان، بیجا.
12
جوادی آملی، عبدالله (1395). تفسیر انسان به انسان، چ هشتم، قم: اسراء.
13
ــــــــــــــــــــ (1387). تفسیر موضوعی قرآن کریم (فطرت در قرآن)، چ پنجم، قم: اسراء.
14
حسنی، حمید رضا؛ علیپور، مهدی (1389). پارادایم اجتهادی دانش دینی «پاد»، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
15
حویزی، عبد علیبن جمعه (1415 ق). تفسیر نورالثقلین، چ چهارم، قم: اسماعیلیان.
16
خاتمی، محمود (1387). جهان در اندیشۀ هایدگر، چ سوم، تهران: مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر.
17
دورکیم، امیل (1360). فلسفه و جامعهشناسی، ترجمۀ فرحناز خمسه، تهران: مطالعۀ فرهنگها.
18
دیرکس، هانس (1380). انسانشناسی فلسفی، ترجمۀ محمد رضا بهشتی، تهران: هومن.
19
دیویس، تونی (1378). اومانیسم، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
20
رجبی، محمود (1380). انسانشناسی، چ سوم، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
21
رحیمی بروجردی، علیرضا (1370). سیر تحول اندیشه و تفکر عصر جدید در اروپا، تهران: علمی.
22
رشاد، علی اکبر (1389). بررسی انتقادی مبادیپژوهی اصولیون مطالعۀ موردی مفهومشناسی و جایگاهشناسی مبادی علم، کتاب نقد، تابستان و پاییز شمارۀ 56 - 55.
23
راسل، برتراند (1373). تاریخ فلسفۀ غرب، ترجمۀ نجف دریابندری، چ ششم، تهران: کتاب پرواز.
24
ساجدی، ابوالفضل و مشکی (1387). مهدی، دین در نگاهی نوین، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
25
سوزنچی، حسین (1389). معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی، تهران: پژوهشگاه فرهنگی اجتماعی.
26
شیرازی، صدرالدین محمد (1410 ق). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، الطبعه الرابعه، بیروت: التراث العربی.
27
صانعپور، مریم (1381). خدا و دین در رویکردی اومانیستی، تهران: دانش و اندیشۀ معاصر.
28
صدوق، محمدبن علی (1413 ق). الاعتقادات، تحقیق عصام عبدالسید، قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید.
29
ـــــــــــــــــــــ (1387). التوحید، تهران: مکتبه الصدوق.
30
طباطبایی، محمد حسین (1417 ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعۀ مدرسین.
31
علیتبار فیروزجایی، رمضان (1376). علم دینی (ماهیت و روششناسی)، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
32
فربد، محمد صادق (1372). مبانی انسانشناسی، تهران: منصوری.
33
فروند، ژولین (1375). نظریههای مربوط به علوم انسانی، ترجمۀ کاردان، تهران: نشر دانشگاهی.
34
قائمینیا، علیرضا (1392). قرآن و معرفتشناسی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
35
قدیری اصلی، باقر (1372). کلیات علم اقتصاد، چ هفتم، تهران: سپهر.
36
کاپلستون، فردریک (1384). فلسفۀ معاصر، ترجمۀ علی اصغر حلبی، تهران: نشر زوار.
37
کردفیروزجایی، یارعلی (1382). سیر تکوین انسانمداری در فلسفۀ غرب، معرفت، شهریور، شمارۀ 69.
38
کاظمینی، سید محمد حسین (1394). درآمدی تحلیلی بر منطق تدوین مبانی علوم انسانی اسلامی، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، بهار، شمارۀ 62.
39
کلینی، محمدبن یعقوب (1363). اصول الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه
40
کوهن، توماس (1393). ساختار انقلابهای علمی، ترجمۀ عباس طاهری، تهران: قصه.
41
کهون، لارنس (1385). از مدرنیسم تا پستمدرنیسم، ویراستار عبدالکریم رشیدیان، چ 5، تهران: نشر نی.
42
گلچین، مسعود (1383). مفهوم جامعهشناسی اسلامی، امکان و عدم امکان و دلالتهای آن در دین و علوم اجتماعی، به کوشش مجید کافی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
43
لسلی، استیونسن (1368). هفت نظریه دربارۀ طبیعت انسان، ترجمۀ بهرام محسنپور، چ اول، تهران: رشد.
44
لوفان بومر، فرانکلین (1380). جریانهای بزرگ در تاریخ اندیشۀ غربی، ترجمۀ حسین بشیریه، چ اول، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
45
مارکس، کارل (1377). دستنوشتههای اقتصادی و فلسفی 1844، ترجمۀ حسن مرتضوی، چ اول، تهران: آگاه.
46
مدنی، اصغر (1393). بررسی مقایسهای اومانیسم در اسلام و غرب، تهران: رامان سخن.
47
مجموعه مقالات و مصاحبههای برگزیده (1378). رابطۀ ایدئولوژی و فرهنگ اسلامی با علوم انسانی، کتاب اول، چ اول، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
48
مصباح یزدی، محمد تقی (1385). تبیین مفهوم مدیریت اسلامی، معرفت، شمارۀ 17.
49
ــــــــــــــــــــــــ (1391). فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی، چ دوم، تهران: انتشارات مدرسه.
50
مطهری، مرتضی (1375). جهانبینی اسلامی، مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، تهران: صدرا.
51
__________ (1376). فلسفه اخلاق، تهران: صدرا.
52
مجموعه مقالات (1391). مبانی فلسفی علوم انسانی، قم: مؤسسۀ امام خمینی(ره).
53
مجلسی، محمد باقر (بیتا). بحارالانوار، بیروت: مؤسسۀ الوفاء.
54
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1373). تفسیر نمونه، چ یازدهم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
55
هایدگر، مارتین (1389). هستی و زمان، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، چ اول، تهران: نشر نی.
56
هام، بلاک، ه. ج (1368). شش متفکر اگزیستانسیالیست، ترجمۀ محمد حسین حکیمی، تهران: مرکز.
57
واعظی، احمد (1377). انسان از دیدگاه اسلام، تهران: سمت.
58
وبر، ماکس (1368). دانشمند و سیاستمدار، ترجمۀ احمد نقیبزاده، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
59
59. Durkheim, emil (1973). Emile Durkheim on Morality and society, editedand with introduction by: Robert N.Bellah,Chicago & London, The university of Chicago press.
60
60. edword; Fredrick (2000). what is humanism; in: the American humanist association.co,2000.
61
61. INGRAM, JOHN K (1901). HUMAN NATURE AND MORALS. London: ADAM & CHARLES BLACK.
62
62. Luik, John C (1998). Humanism, in Routledge Encyclopedia of Philosophy, Edward Craig (ed.) Volume 4, Routledge, London and New York.
63
63. M. D. Myers (2009). Qualitative Research in Information Systems, Association for Information Systems, Retrived Jan19.
64
64. McGrath; Alister (2012). Reformation Thought, an introduction,wileyblackwell, edition.
65
65. Weber,max economy andsociety,edited by guenther roth and chaus wittich,new York:bedminister.19
66
ORIGINAL_ARTICLE
تناسخ و مسئلۀ تجربههای نزدیک به مرگ
امروزه اندیشمندان در مواجهۀ با مسئلۀ تناسخ، رویکرد بسیار متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کردهاند، شاید تا یکصد سال پیش، بسیاری از مسائل از جمله تناسخ با رویکردی کاملاً عقلی و استدلالی بحث و بررسی میشد؛ ولی انسان امروزی در رویارویی با این مسئله رویکرد تجربی و پسینی را پیشۀ خود کرده است. یکی از این موارد «تجربۀ نزدیک به مرگ» یا «Near death experience» است که به اختصار NDE خوانده میشود. گروهی مدعی آنند که هنگام قرار گرفتن در آستانۀ مرگ بالینی، رخدادها و اتفاقات زیادی را مشاهده کردهاند، دیدن زندگیهای متوالی گذشته یکی از مشاهداتی است که توسط این دسته از تجربهگران NDE بازگو و از سوی برخی روانشناسان بهعنوان دلیلی بر اثبات تناسخ قلمداد شده است. سؤال اصلی تحقیق این خواهد بود که آیا تجربههای گزارششده، توان اثبات تناسخ را دارد؟ با بررسی گزارشهای این تجربهگران بر اساس روش کتابخانهای و تحلیلهای ارائهشده از سوی روانشناسان، این فرضیه به اثبات میرسد که اگر اصل وقوع تجربۀ نزدیک به مرگ را هم بپذیریم، بسیاری از جزییات آن، از جمله اثبات زندگیهای متوالی بر اساس NDE پذیرفتنی نخواهد بود و این تجربهها از اثبات آموزۀ تناسخ عاجز هستند.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71502_32cf39e7a3c54b131a03c55377a60bd6.pdf
2019-06-22
329
349
10.22059/jpht.2019.266068.1005597
تأثیرات فرهنگی
تجربۀ نزدیک به مرگ
تناسخ
مرگ موقت
هستۀ مشترک
حمید
فلاحتی
hfelahaty@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری گروه فلسفه و کلام، دانشگاه قم، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
محمدتقی
فعالی
m.faali@yahoo.com
2
دانشیار گروه عرفان اسلامی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
AUTHOR
علی
اله بداشتی
alibedashti@gmail.com
3
استاد گروه فلسفه و کلام، دانشگاه قم، قم، ایران
AUTHOR
اعتمادینیا، مجتبی (1392). زندگی در کرانهها؛ سه گفتار در باب تجربههای نزدیک به مرگ، تهران: بصیرت.
1
ـــــــــــــــــ (1397). مرگآشنایی؛ پژوهشی در باب چیستی و ابعاد مختلف تجربههای نزدیک به مرگ، چ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
2
اکبری، رضا (1382). جاودانگی، چ دوم، قم: بوستان کتاب.
3
ایروین، هاروی (1389). مقدمهای بر فراروانشناسی، ترجمۀ احمد جلالی، چ اول، تهران: پادرا.
4
پرنیا، سام (1387). وقتی میمیریم چه میشود؟ ترجمۀ شهرزاد فتوحی، تهران: جیحون.
5
سابوم، مایکل بی (1368). خاطرات مرگ: یک پژوهش پزشکی، ترجمۀ سودابه فضائلی، تهران: زرین.
6
ساعی، محبوبه؛ قاسمیاننژاد، علینقی (1393). بررسی چیستی تجربۀ نزدیک به مرگ و نقد دیدگاههای متناظر با آن، فصلنامۀ علمی پژوهشی اندیشۀ نوین دینی، سال 10، ش 38.
7
فیلپو، دیویدسن (1392). تفاسیر دینی تجربههای نزدیک به مرگ، زندگی در کرانهها؛ سه گفتار در باب تجربههای نزدیک به مرگ، ترجمۀ مجتبی اعتمادینیا، تهران: بصیرت.
8
مودی، ریموند (1373). زندگی پس از زندگی، شهناز انوشیروانی، چ دوم، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
9
10. مورس، ملوین (1375). ادراکات لحظات نزدیک به مرگ و تحولات روحی آن، ترجمۀ رضا جمالیان، تهران: اطلاعات.
10
11. Augustin, Keit (1997). The case Against Immortality, New York: Skeptic Magazine, VoL. 5, No. 2.
11
12. Bremmer, jan (2002). N. The Rise and Fall of the Afterlife, London and New York.
12
13. Bryant, Clifton D, and Peck, Dennis L (eds) (2009). Encyclopedia of death and the human experience, usa, sage Publication.
13
14. Greyson, B (2000). Near–death experience, In E. Cardena, s. j, Lynn & s. krippner (Eds), Varieties of anomalous experience: Examining the scientific evidence (315 J 352) Washington, DC: American Psychological Association.
14
15. Greyson,Brusce (1983). The Near–Death Experience Scale: construction, Reliabilitiy and validity, journal of Nervous and Mental Disease, vol, 171.
15
16. Mody, Raymond (1993). Play and Paranormal: Aconversation with Dr. Raymond Moody by Sharon Barbell, 1485. Magzin November Accessed 2008-11 - 03.
16
17. Nouri, F.M. (2008). Electromagentic aftereffects of near death experiecnes, Dissertation Prepaed for the Deyree of doctor of philosophy, university of north Texas.
17
18. Ring,Kenneth (1980). life at death: AScientific Investigation of the near–death Experience, New York, cowar, Mc Cann & Geognegan.
18
19. www.iands. Org/ndes/about-ndeskey_ndefacts 21. html.
19
20. www.nderf.org/NDERF/NDE- EXPERIENCES.
20
21. www.near_death. Com/science/research/reincarnation.html.
21
22. www.near_death.com/reincarnation/research/Kenneth_riny.html.
22
23. Zleski, Carol (1987). other world Journeys: Accounts of ivear-Death Experiences of medievalnt Modern Times, New York and Oxford, Oxford University Press.
23
ORIGINAL_ARTICLE
کارکرد خدای قرآن در کفایت کاستیهای انسان
«الکافی» (کفایتکننده) نامی از نامهای نیکوی خداوند در قرآن است. کفایتگری و حفاظت آسمانی انسان به دست خدای قرآن، جلوهها و زوایایی متعدد دارد. آیات قرآن، خداوند را حمایتگر انسان در مقابل تهدیدهای طبیعت و اجتماع و کفایتگر وی در زندگی پس از مرگ معرفی میکند. تحقیق حاضر بر آن است تا بر کارکرد خداباوری در جبران کاستیها و نقصهای انسان تأکید ورزد و ابعاد کفایتگری خدای قرآن برای ایمانداران را بازکاود. بدینسان آشکار میشود که پاسخ دادن قرآن به نیازهای سرشت بشر و وعدۀ کفایت کاستیهای او، در پذیرش آموزههای آن از سوی مخاطبان مؤثر بوده است و سرّ نیرومندی قرآن، نیرومندی این نیازمندیها در آدمیان است.
https://jpht.ut.ac.ir/article_71496_738f8f5b09658ecfd8dc17b2fc46344f.pdf
2019-06-22
351
373
10.22059/jpht.2019.125690.1005260
خدای قرآن
کفایتگری خدا
ناتوانی انسان
نقش خدا
نقش دین
روحالله
نجفی
runajafi1981@yahoo.com
1
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ابن ابیمریم، نصربن علی شیرازی (2009). الموضح فی وجوه القرائات و عللها، تحقیق عبدالرحیم الطرهونی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
1
ابنزنجله، ابوزرعه عبدالرحمنبن محمد (1418 ق). حجة القرائات، تحقیق: سعید الافغانی، بیروت: مؤسسة الرسالة.
2
ابنعاشور، محمد الطاهر (1420 ق). تفسیر التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
3
ابنمجاهد، ابوبکر احمدبن موسی (1972). کتاب السبعه فی القرائات، تحقیق: شوقی ضیف، قاهره: دارالمعارف.
4
ابنمنظور، محمدبن مکرم (2011). لسان العرب، بیروت: دار صادر.
5
ایزوتسو، توشیهیکو (1388). خدا و انسان در قرآن، ترجمۀ احمد آرام، تهران: شرکت سهامی انتشار.
6
الجابری، محمد عابد (2010). مدخل الی القرآن الکریم فی التعریف بالقرآن، بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیه.
7
خلیلبن احمد فراهیدی (1425 ق). [ترتیب] کتاب العین، تحقیق: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم: انتشارات اسوه.
8
دانی، ابوعمرو عثمانبن سعید (1430 ق). التیسیر فی القرائات السبع، تصحیح: اوتوپرتزل، بیروت: المعهد الالمانی للابحاث الشرقیه.
9
10. راغب اصفهانی، حسینبن محمد (1429 ق). المفردات فی غریب القرآن، تهران: مؤسسه الصادق.
10
11. زمخشری، محمودبن عمر (1429 ق). الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
11
12. سورآبادی، ابوبکر عتیق نیشابوری (1380). تفسیر سورآبادی (تفسیر التفاسیر)، تصحیح: علی اکبر سعیدی سیرجانی، تهران: فرهنگ نشر نو.
12
13. شعرانی، ابوالحسن؛ قریب، محمد (1388). نثر طوبی یا دایرةالمعارف لغات قرآن مجید، تهران: انتشارات اسلامیه.
13
14. شوکانی، محمدبن علی (1430 ق). فتح القدیر، بیروت: دارالکتاب العربی.
14
15. طبری، محمدبن جریر (بیتا). تفسیر الطبری: جامع البیان عن تأویل آیات القرآن، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
15
16. طریحی، فخرالدینبن محمد (1385). مجمع البحرین، تنظیم محمود عادل، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
16
17. فخر رازی، محمدبن عمر (26 - 1425 ق). تفسیر الفخر الرازی المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب، بیروت: دارالفکر.
17
18. قیسی، مکیبن ابیطالب (1432 ق). الکشف عن وجوه القرائات السبع و عللها و حججها، بیروت: کتاب ناشرون.
18
19. کونگ، هانس (1389). خدا در اندیشه فیلسوفان غرب، ترجمۀ حسن قنبری، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
19
20. ماسون، دنیز (1389). قرآن و کتاب مقدس: درونمایههای مشترک، ترجمۀ فاطمه سادات تهامی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
20
21. مورنو، آنتونیو (1388). یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمۀ داریوش مهرجویی، تهران: نشر مرکز.
21
22. همیلتون، ملکم (1389). جامعهشناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر ثالث.
22