TY - JOUR ID - 66818 TI - نظریۀ شونیَتا (خلأ) و مفاهیم وابسته به آن در فلسفۀ مادهیه‌میکۀ بودایی JO - مجله علمی " فلسفه دین " JA - JPHT LA - fa SN - 2008-7063 AU - لاجوردی, فاطمه AD - استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 15 IS - 1 SP - 195 EP - 226 KW - مادهیه‌میکه KW - مهایانه KW - شونیَتا KW - راه میانه DO - 10.22059/jpht.2018.226935.1005441 N2 - طریق مهایانه شاخۀ بزرگی از دین بودایی است که در کشورهای چین، نپال، تبت، مغولستان، کره، تایوان، ویتنام و ژاپن پیروان بسیار دارد. این آیین که جدیدتر از شاخۀ خواهر آن، یعنی تهره‌واده (هینه‌یانه) به‌شمار می‌رود، بر مبادی و اصولی مشابه با آن استوار است، اما بر برخی از آنها تأکید بیشتری دارد و تفسیرهای متفاوتی را از آنها ارائه می‌دهد. نظریۀ خلأ و آموزه‌های وابسته به آن، اعتقاد به آرمان بُدهیستوه، وجود بدهیستوه‌های متعدد و تأکید بر یاد کردن سوگند بدهیستوه و بالأخره طریق سرسپردگی یا بهکتی‌مارگه از برجسته‌ترین اصول شکل‌دهندۀ مهایانه، و وجه تمایز آن با تهره‌واده شمرده می‌شوند. افزون بر این، شاخۀ مهایانه بدون رد کردن متون مقدس هینه‌یانه، در هر یک از مکاتب متعدد خود دارای متون پذیرفته‌شده و مرجعی است که بیان‌کنندۀ دیدگاه‌های آن مکاتب‌ هستند. یکی از قدیمی‌ترین جریان‌های فکری درون مهایانه، مکتب مادهیه‌میکه (راه میانه) است که نظریۀ خلأ (شونیَه یا شونیَتا) از جملۀ اصول بنیادی آن به‌شمار می‌رود و از همین‌رو، شونیه‌وادَه یا شونیَتاوادَه نیز نامیده می‌شود. در این مقاله کوشش بر آن است که ضمن ارائۀ تاریخچۀ مختصری از شکل‌گیری طریق مهایانه و مکتب مادهیه‌میکه، آموزۀ خلأ از دیدگاه این جریان فکری - فلسفی تعریف و رابطۀ آن با سایر اصول مهایانه بررسی شود. UR - https://jpht.ut.ac.ir/article_66818.html L1 - https://jpht.ut.ac.ir/article_66818_9cf76547214e26549f5bae449c1394dc.pdf ER -