A Reflection on the Nature and Reasons for the Negation of Divine Attributes from the Viewpoint of Qazi Sa’id Qomi

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Shiraz University, Shiraz, Iran

2 PhD Student of Islamic Philosophy and Theology, Shiraz University, Shiraz, Iran

Abstract

One of the main discussions in theology is the relationship between the Divine Essence and Attributes. Various propositions have been made in this regard. One of these is the negation of attributes denoting the essence, which has been called the negative theology. Qazi Sa’id Qomi is among the main figures promoting this view. The article at hand reviews the negative theology from the viewpoint of Qazi Sa’id Qomi. It first presents the concept of the negation of attributes and provides three definitions given for it, though all are disputed. The inability to resolve the problem of the extraction of multiple attributes from the indivisible essence, an incorrect understanding of the meaning of attribute (i.e. equaling it to augmentation and difference from the described phenomenon), avoiding the analogy trap, and the inability to compromise the narrations are the main reasons that caused Qazi Sa’id to tend toward negative theology. The result of the examination of his viewpoint toward the topic of Divine Attributes is that he has not been so successful in this regard, i.e. he has not provided a defendable definition of the negation of attributes nor has offered a robust reason for it. 

Keywords

References

  1. ـ قرآن کریم.

    1. ابن‌بابویه، محمدبن علی (1398). التوحید، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    2. ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله (1404 ق). الشفاء؛ المنطق، قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی.
    3. ابن‌میمون، موسی (1972). دلالة الحائرین، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیّة.
    4. اردبیلی، عبدالغنی (1381). تقریرات فلسفۀ امام خمینی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    5. اشعری، ابوالحسن (1400 ق). مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین، ویسبادن آلمان: فرانس شتاینر.
    6. التهانوی، محمد علی (1996). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
    7. جرجانی، میر سید شریف (1412 ق). التعریفات، تهران: ناصر خسرو.
    8. جمعی از نویسندگان (1414 ق). شرح المصطلحات الفلسفیة، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیّة.
    9. حر عاملی، محمدبن حسن (1376). الفصول المهمة فی أصول الأئمة، قم: مؤسسۀ معارف اسلامی امام رضا(ع).
    10. حسینی همدانی نجفی، محمد (1363). درخشان پرتوی اصول کافی، قم: چاپخانۀ علمیۀ قم.
    11. خرازی، محسن (1417 ق). بدایة المعارف الالهیّة فی شرح عقائد الامامیّة، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    12. خمینی، روح‌الله (1376). مصباح الهدایة إلی الخلافة و الولایة، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    13. دشتی، محمد (1379). ترجمۀ نهج البلاغه، قم: دانش.
    14. سبحانی، جعفر (بی‌تا). بحوث فی الملل و النحل، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    15. سبزواری، هادی (1372). شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق حسن‌زاده آملی، تهران: نشر ناب.
    16. شهرستانی، عبدالکریم (1364). الملل و النحل، قم: الشریف الرضی.
    17. شیرازی، قطب‌الدین (1369). درة التاج، تهران: انتشارات حکمت.
    18. صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دارالاحیاء التراث.
    19. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1383).شرح اصول الکافی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    20. طباطبایی، محمد حسین (1428 ق). بدایة الحکمة، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    21. طبرسی، احمدبن علی (1403 ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد: نشر مرتضی.
    22. طوسی، نصیرالدین (1361). اساس الاقتباس، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    23. علی‌خانی، اسماعیل (بهار و تابستان 1391). الهیات سلبی؛ سیر تاریخی و بررسی دیدگاه‌ها، دوفصلنامۀ معرفت کلامی، سال سوم، شمارۀ 8.
    24. قمی، قاضی سعید (1362). کلید بهشت، تصحیح محمد مشکوة، تهران: انتشارات الزهرا(س).
    25. ــــــــــــــــ (1415 ق). شرح توحید الصدوق، تصحیح و تعلیق نجفقلی حبیبی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    26. ــــــــــــــــ (1379). شرح الاربعین، تصحیح و تعلیق نجفقلی حبیبی، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
    27. ــــــــــــــــ (1381). الاربعینیات لکشف انوار القدسیّات، تصحیح و تعلیق نجفقلی حبیبی، تهران: نشر میراث مکتوب.
    28. کلینی، محمدبن یعقوب (1407 ق). الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    29. کوفی اهوازی، حسین‌بن سعید (1404 ق).المؤمن، قم: مؤسسة الامام المهدی(ع).
    30. مازندرانی، ملاصالح (1382). شرح الکافی، تهران: المکتبة الاسلامیة.
    31. مجلسی، محمد باقر (1403 ق). بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
    32. ــــــــــــــــــ (1404 ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    33. مجلسی، محمد تفی (1406 ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم: مؤسسۀ فرهنگی اسلامی کوشانپور.
    34. مطهری، مرتضی (1387). مجموعه آثار؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم (پاورقی)، تهران: صدرا.
    35. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    36. میرداماد، محمد باقر (1403 ق). التعلیقة علی اصول الکافی، قم: الخیام.
    37. میری، فاطمة السادات (1392). الهیات سلبی از دیدگاه قاضی سعید قمی و امام خمینی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ چاپ و نشر عروج.
    38. هاشمی خویی، حبیب‌الله (1400 ق). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تهران: مکتبة الاسلامیة.
    39. یزدی، عبدالله (1412 ق). الحاشیة علی تهذیب المنطق، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
Philosophy of Religion
Volume 15, Issue 4
January 2019
Pages 845-866

Files

Share

How to cite

Statistics