An Introduction to the Definition of the Philosophy of Jurisprudence and the Structure of its Issues

Document Type : Research Paper

Authors

1 Professor of Islamic Jurisprudence and Law Principles, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran

2 PhD Student of Islamic Jurisprudence and Law Principles, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran

Abstract

The article at hand has been authored to clarify the quiddity of the philosophy of jurisprudence and the way its issues are categorized. With regard to the definition of the philosophy of jurisprudence, the article ultimately selects the last given definition which exists in the last review of the philosophy of jurisprudence. Therefore, based on the three layers of the philosophy of jurisprudence – namely, general paradigmatic principles, the generalities of the philosophy of Islamic jurisprudence, and the specific principles of this philosophy – we might maintain that it is a science that analyzes, criticizes, and suggests the conceptual scope, status, structure, and mechanism of jurisprudence in line with certain paradigmatic principles. In cooperation with other domains of arbitrary perceptions, this science processes desirable reference systems. Moreover, in its evaluation of the history of jurisprudence, this science adopts the posteriori criticism method to process the principle chosen by the jurist. Furthermore, in the light of the necessity of determining the scientific scope of various issues and in order to use the methods of understanding and problem solving in each domain of knowledge, it provides classifications of various issues of the philosophy of jurisprudence at seven levels, namely general epistemic principles, specific principles of the philosophy of that science, psychological principles, sociological principles, principles of linguistic philosophy, principles of the history of science, and methodological principles. In terms of method, the study at hand is a descriptive-analytical research project that uses library research data.      

Keywords


  1. ـ قرآن.

    1. آکوچکیان، احمد (۱۳۹۱). درسنامه مبانی فقه هنر، چ اول؛ قم: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
    2. ــــــــــــــــ (۱۳۹۲). درسنامۀ فقه رسانه، مبانی و سامانه احکام، چ اول؛ قم: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
    3. ــــــــــــــــ (۱۳۹۵). الگوی راهبری تحول، تهران: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
    4. ــــــــــــــــ (1397). درسنامۀ فلسفۀ فقه، قم: بنیاد اندیشۀ دینی و مطالعات توسعه.
    5. آکوچکیان، احمد؛ نجفی، زهرا (۱۳۹۳). گذار از نظریۀ ولایت فقیه در احکام به نظریۀ ولایت فقیه در دین در الگوی مدیریت دین‌شناخت راهبردی پیشرفت، مجموعه مقالات سومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، جلد ۳، تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
    6. بهادلى، احمد کاظم (بی‌تا). مفتاح الوصول إلى علم الأصول، جلد ۱، بی‌جا، بی‌نا.
    7. حسن‌بیگی، ابراهیم (1390). مدیریت راهبردی، چ اول، تهران: سمت، مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی و دانشگاه عالی دفاع ملی.
    8. حسین‌زاده، محمد (1385). پژوهشی تطبیقی در معرفت‌شناسی معاصر، چ دوم، قم: مؤسسۀ امام خمینی.
    9. حکیم، محمد تقی (۱۴۱۸ ق). الاصول العامه للفقه المقارن، چ دوم؛ قم: مجمع جهانى اهل‌بیت (ع).
    10. خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۸۳). گفتمان فلسفه فقه، قبسات، تابستان، شمارۀ ۳۲: ۲۱ تا ۵۰.
    11. ـــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۸). فقه در محک زمانه، تهران: انتشارات کانون اندیشۀ جوان.
    12. ــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۹). چیستی فلسفۀ فقه با تأکید بر تعریف فقه، کتاب نقد، بهار، شمارۀ ۵۴: ۱۰۷ تا ۱۴۰.
    13. رشاد، علی ‌اکبر (۱۳۸۵). فلسفۀ مضاف، قبسات، بهار و تابستان، شمارۀ ۳۹ و ۴۰: ۵ تا ۳۰.
    14. ـــــــــــــــ (۱۳۹۴). تعریف فلسفه فقه، مجلۀ ذهن، پاییز، شمارۀ ۶۳: ۵ تا ۳۴.
    15. الرفاعی، د. عبدالجبار (۲۰۰۸). فلسفه الفقه مقاصد الشریعه، بیروت ـ لبنان: دارالهادی.
    16. سبحانی تبریزی، جعفر (۱۳۸۰). ویژگی‌های علم فقه، رواق اندیشه، مرداد و شهریور، شمارۀ ۲: ۴ تا ۱۷.
    17. سلمانپور، محمد جواد (1383). رابطه مبانی فهم فقهی متون وحیانی با معناشناسی و هرمنوتیک، اندیشۀ دینی، بهار، شمارۀ 10.
    18. شهابی، محمود (۱۳۵۷). ادوار فقه، جلد ۱، چ سوم، تهران: دانشگاه تهران.
    19. الشیرازی، ‌صدرالدین محمد (۱۳۷۸ق). الاسفار اربعه، جلد ۱، قم: مکتبه المصطفوی.
    20. ضرابی، احمد (۱۳۹۲). نگاهی به فلسفۀ فقه، مشهد: مؤسسۀ فرهنگی پیوند با امام (ره).
    21. ضیائی‌فر، سعید (۱۳۸۶). فلسفۀ علم فقه (تعریف، ساختار و اولویتهای پژوهش)، نقد و نظر، پاییز و زمستان، شمارۀ ۴۷ و ۴۸: ۲۷۳ تا ۲۸۶.
    22. ـــــــــــــــ (۱۳۹۲). فلسفۀ علم فقه، تهران: انتشارت سمت.
    23. الطباطبایی، السید محمد حسین (۱۳۶۰). نهایة الحکمه، قم: انتشارات دارالتبلیغ الاسلامی.
    24. عابدی شاهرودی، علی (۱۳۷۶). فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران، فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ ۱۲؛ پاییز: ۲ تا ۱۱۳.
    25. ــــــــــــــــــــــ (۱۳۷۷). گفت‌و‌گوهای فلسفه فقه، چ اول، قم: مرکز مطاالعات و تحقیقات اسلامی.
    26. عاملى، حسن‌بن زین‌الدین (۱۴۱۸ ق). معالم الدین و ملاذ المجتهدی، جلد 1، چ اول، قم: مؤسسة الفقه للطباعة و النشر.
    27. علی‌تبار، رمضان (۱۳۹۵). بررسی تطبیقی فلسفۀ فقه با دیگر فلسفه‌های مضاف همگن، آیین حکمت، پاییز، شمارۀ ۲۹: ۹۷ تا ۱۲۴.
    28. علیدوست، ابوالقاسم (۱۳۹۶). فلسفۀ فقه، مقالۀ فلسفۀ فقه، به کوشش حسینعلی بای، جلد ۱، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
    29. فاضلی، محمد؛ شارع‌پور، محمود (1386). جامعه‌شناسی علم و انجمن‌های علمی در ایران، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
    30. قائمی‌نیا، علیرضا (1390). معناشناسی شناختی قرآن، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
    31. کاتوزیان، ناصر (۱۳۷۷). گفت‌وگوهای فلسفۀ فقه، چ اول، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی.
    32. ــــــــــــــ (۱۳۷۶). فلسفه فقه، مجلۀ نقد و نظر، پاییز، شمارۀ 12: 494 تا 535.
    33. لاریجانی، صادق (۱۳۷۶). فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران، فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ ۱۲، پاییز: ۲ تا ۱۱۳.
    34. ــــــــــــــــ (۱۳۷۷). گفت‌وگوهای فلسفۀ فقه، چ اول، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی.
    35. مجتهد شبستری، محمد (۱۳۷۷). گفت‌و‌گوهای فلسفۀ فقه، چ اول، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی.
    36. محقق داماد، مصطفی (۱۳۷۶). فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران، فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ ۱۲، پاییز: ۲ تا ۱۱۳.
    37. مصطفوی، محمد (۲۰۰۸). فلسفه الفقه (دراسه فی الاسس المنهجیه للفقه الاسلامی)، بیروت: مرکز الحضاره لتنمیه الفکر الاسلامیه.
    38. مطهری، مرتضی (۱۳۵۸). آشنایی با علوم اسلامی، جلد ۳، قم: انتشارات صدرا.
    39. ملکیان، مصطفی (۱۳۷۶). فلسفه فقه در نظرخواهی از دانشوران، فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ ۱۲؛ پاییز: ۲ تا ۱۱۳.
    40. ـــــــــــــــــ (۱۳۷۷). گفت‌و‌گوهای فلسفه فقه، چ اول، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی.
    41. ـــــــــــــــــ (۱۳۸۰). فلسفه فقه، پژوهشنامۀ متین، بهار، شمارۀ ۱۰: ۳۷۱ تا ۳۹۴.
    42. مهریزی، مهدی (۱۳۷۸). فلسفه فقه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    43. ــــــــــــــــ (۱۳۸۲). درآمدی بر فلسفۀ فقه (فقه‌پژوهی)، جلد ۲، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    44. موسوی گرگانی، سید محسن (1377 ـ 1376). تأملی در اقتراح فلسفۀ فقه، نقد و نظر، شمارۀ ۱۳ و ۱۴، زمستان و بهار: 409 تا 433.
    45. موسوی، آرش (1388). درآمدی بر روان‌شناسی علم، تحلیل روان‌شناختی فرایند نظریه‌پردازی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    46. نادری، رسول (۱۳۹۶). فلسفۀ فقه، مقالۀ فلسفۀ فقه، به کوشش حسینعلی بای، جلد ۱، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
      1. http://isaq.ir/prtei