An Examination of the Nasr Hamid Abu Zayd’s Stance toward the Esoteric Interpretation and Its Criticism based on the Viewpoint of Allama Tabataba’i

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph.D. Student, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran

2 Professor, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran

3 Professor, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran

Abstract

Ta’wil (esoteric interpretation) is one of the main concepts taken into consideration for long by the Shī‘a and Mu‘tazila for the understanding of the divine verses. The Traditionists have always had a negative view to esoteric interpretation and their exegetes have avoided this concept and have taken this avoidance to be the correct practice. In the modern times, Abu Zayd – a Mu‘tazila thinker – deems esoteric interpretation as the true understanding of the Qur’ān. He believes that today we can connect with the Qur’ān and have a qur’ānic life through esoteric interpretation. He also believes that this type of interpretation revives the Qur’ān in the modern time. The article at hand uses a descriptive-comparative method to report and criticize the viewpoint of Abu Zayd toward esoteric interpretation based on the viewpoints of Allama Tabataba’i. The findings reveal that what he labels as esoteric interpretation is semantically and conceptually different from what Allama Tabataba’i calls esoteric interpretation. Allama Tabataba’i takes esoteric interpretation an effort to attain the profound knowledge of the Qur’ān which cannot be expressed merely by the words, while Abu Zayd considers esoteric interpretation as era-bound understanding of the Qur’ān. Of course, there might be a common point between the two stances: the deep understanding of the Qur’ān can help solve the present-day and future problems of the human.

Keywords


  1. ابوزید، نصر حامد (بی‌تا). دوائر الخوف قرائه فی خطاب المراُه المضرب، الطبعه رابعه، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  2. ـــــــــــــــــ (1389). معنای متن‌پژوهشی در علوم قرآن، ترجمۀ مرتضی کریمی‌نیا، چ پنجم، تهران: انتشارات طرح نو.
  3. ـــــــــــــــــ (1391). رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن، ترجمۀ احسان موسوی، چ دوم، تهران: انتشارات نیلوفر.
  4. ــــــــــــــــ (1393). محمد(ص) و آیات خدا، ترجمۀ فریده فرنودفر، بی‌جا: نشر علم.
  5. ــــــــــــــــ (بی‌تا). نوآوری، تحریم و تأویل، ترجمۀ مهدی خلج، بی‌جا: بی‌نا.

https://tavaana.org/sites/default/files/Innovation%252C%2520Interdiction%252C%2520and%2520Hermeneutics.pdf

  1. ـــــــــــــــ (1392). رویکردی نو به قرآن، ترجمۀ محسن آرمین، بی‌جا: بی‌نا.  
  2. رویکردی نو به قرآن، مقاله‌ای از نصر حامد.

http://mohammadmojtahedshabestari.com/.

  1. ــــــــــــــــ (بی‌تا). مدرن کردن اسلام یا اسلامی کردن مدرنیته، ترجمۀ روح‌الله فرج‌زاده، بی‌جا: بی‌نا.
  2. جوادی آملی، عبدالله (1393). قرآن، میزان شناخت قرآن، چ هفتم: نشر اسراء.
  3. ـــــــــــــــــــــ (1391). نسبت دین و دنیا، تحقیق و تنظیم حجت‌الاسلام علیرضا روغنی موفق، چ هشتم، قم: نشر اسراء.
  4. ــــــــــــــــــــ (1391). انتظار بشر از دین، تحقیق و تنظیم حجت‌الاسلام علیرضا روغنی موفق، قم: نشر اسراء.
  5. ـــــــــــــــــــ (1396). همتایی قرآن و اهل بیت(ع)، تحقیق حجت‌الاسلام سید محمود صادقی، چ ششم، قم: نشر اسراء.
  6. ـــــــــــــــــــ (1389). وحی و نبوت، تحقیق حجت‌الاسلام مرتضی واعظ جوادی، چ دهم، قم: نشر اسراء.
  7. ــــــــــــــــــ (1394). حقیقت و تأثیر اعجاز، تحقیق عباس فتحیه و جعفر آریایی، چ اول، قم: نشر اسراء.
  8. ربانی گلپایگانی، علی (1376). قرآن و معرفت فطری، کیهان اندیشه، شمارۀ 72.
  9. ــــــــــــــــــــ (1385). کلام تطبیقی نبوت، امامت و معاد، چ اول، قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی.
  10. ـــــــــــــــ (1393). ضرورت و قلمرو دین، چ اول، تهران: کانون اندیشۀ جوان.
  11. سبحانی، جعفر (1426 ق). کتاب محاضرات فی الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، چ هشتم: مؤسسه الامام الصادق.
  12. ــــــــــــــ (1386). عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
  13. طباطبایی، محمد حسین (بی‌تا). المیزان، جلد 3، ترجمۀ موسوی همدانی: دفتر انتشارات اسلامی.
  14. ـــــــــــــــــــــــــ (1392). شیعه، مجموعه مذاکرات با پروفسور هانری کربن، چ پنجم، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
  15. ـــــــــــــــــــــــــــ (1392). مجموعه رسایل، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ دوم، قم: بوستان کتاب.
  16. ـــــــــــــــــــــــــــ (1387). بررسی‌های اسلامی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ اول، قم: بوستان کتاب.
  17. ــــــــــــــــــــــــــ (1396). قرآن در اسلام، به کوشش سید هادی خسروشاهی، پ هشتم، قم: بوستان کتاب.
  18. ــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). وحی یا شعور مرموز، مقدمه‌ای پاورقی از ناصر مکارم شیرازی، قم: انتشارات دارالفکر.
  19. ــــــــــــــــــــــــــ (1387). رسایل توحیدی، ترجمه و تحقیق دکتر علی شیروانی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، چ اول، قم: بوستان کتاب.
  20. گلی، جواد (1392). وحی قرآنی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهش امام خمینی.
  21. گلی، جواد؛ حسن یوسفیان (1389). جریان‌شناسی نومعتزله، معرفت کلامی، سال اول، پاییز، شمارۀ 3.
  22. عرب صالحی، محمد (1393). چالش با ابوزید، مجموعه مقالات جریان‌شناسی و نقد اعتزال نو.
  23. مکارم شیرازی، ناصر (1372). تفسیر نمونه، چ پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  24. معرفت، محمد هادی (1388). نقد شبهات پیرامون قرآن، ترجمۀ حسن حکیمباشی و دیگران، چ اول: مؤسسۀ فرهنگی تمهید.
  25. نصری، عبدالله (1394). انکار قرآن: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  26. وصفی، محمدرضا (1387). نومعتزلیان: گفت‌وگو با نصر حامد ابوزید، عابد الجابری، محمد آرکون و حسن حنفی، چ اول، تهران: نگاه معاصر.
    1. http://nasr-hamed-abuzajd.blogfa.com