Contradiction in the Attitude Towards Reason in the Light of Adherence to Sharia Relying on Sanai's Odes

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD Student, Department of Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran

2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran

3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran

Abstract

One of the debated concepts in the Iranian culture is the concept of intellect, which is an expansive yet at times self-contradictory semantic field. This is why poets, scientists, writers, and experts have offered different interpretations of it. In the works that have dealt with intellect, it has sometimes been opposed to religion and sometimes to love, and has somehow failed against both of the above-mentioned concepts. This moved us to examine the contradiction in the attitude to intellect in the light of adherence to the Shari'a based on Sanai's odes. Sanai has sometimes respected intellect but at other times has strongly condemned it. Sanai considers the highest level of intellect as "intellectus adeptus", which is the fourth and highest level of theoretical intellect in which "the soul has achieved all perfections and does not need their actualization." According to Sanai, the intellect is respected if it is in the right direction of Mustafa's Shari'a (i.e. Islam) as a guidance tool; otherwise, it is condemned. Sanai has a dual attitude to reason; he sometimes praises it and at other times condemns it.

Keywords

References

  1. ـ قرآن کریم.

    الف) کتاب‌ها

    1. آهنی، غلامحسین (1362). کلیات فلسفه اسلامی، تهران: علمی.
    2. ابن‌فورک، محمد (1987). مجرد مقالات الشیخ ابی الحسن الاشعری، به کوشش دانیل ژیماره: بی‌نا، بیروت.
    3. ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1405 ق). لسان العرب، قم: نشر أدب الحوزة.
    4. استعلامی، محمد (1367). شرح مثنوی شریف، تهران: زوار.
    5. براون، ادوارد گرانویل، (1424 ق). تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، فتح‌الله مجتبایی، تهران: مروارید.
    6. جوهری، اسماعیل‌بن حماد (1430 ق). الصحاح، چ پنجم، بیروت: دارالاحیاء التراث الاسلامی.
    7. حلبی، علی اصغر (1382). گزیدۀ حدیقه الحقیقه، تهران: اساطیر.
    8. خاتمی،سید محمد (1379). آیین و اندیشه در دام خودکامگی، تهران: طرح نو.
    9. سجادی،سید جعفر (1361). فرهنگ علوم عقلی، حکمت، شمارۀ 37.

    10. سنایی غزنوی، ابوالمجدبن آدم (1312). دیوان، به سعی و اهتمام مدرس رضوی، تهران: ابن‌سینا.

    11. __________________ (۱۳۷۷). حدیقةالحقیقة، مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    12. سیوطی، جلال‌الدین (۱۳۷۳). الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر، مصر: بی‌نا.

    13. صلبیا، جمیل (1393). فرهنگ فلسفی، ج۱، تهران: انتشارات حکمت.

    14. .زرین‌کوب، عبدالحسین (1369). فرار از مدرسه، تهران: امیرکبیر.

    15. زرقانی، سید مهدی (1378). افق‌های شعر و اندیشۀ سنایی غزنوی، تهران: نشر روزگار.

    16. غزالی،امام محمد (1351). نصیحه الملوک، تصحیح جلال‌الدین همایی، تهران: انجمن آثار علمی.

    17. صفا، ذبیح‌الله (1374). تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    18. کریمی، امیربانو (1376).  منتخب سنایی غزنوی، تهران: زوار.

    19. میرعمادی، سید احمد (1387). ائمه (ع) و علم اصول، چ دوم، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.

    20. مطهری، مرتضی (1372). مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، چ ششم، تهران: صدرا.

    21. مجلسی، محمد باقر (1382). بحارالانوار، چ پنجم تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    22. همایی، جلال‌الدین (1369). مولوی‌نامه، تهران: نشر هما.

    23. یثربی، یحیی (1372). عرفان نظری، قم: بوستان کتاب.

    24. یوسفی اشکوری، حسن (1379). خرد در ضیافت دین، تهران: قصیده.

    24.

    ب) مقالات

    25. امامی، فاطمه؛ اوجاق علیزاده؛ شهین؛ سنایی، صدیقه (1398). خردستایی و خردگریزی در حدیقه الحقیقه، پژوهشنامۀ مذاهب اسلامی، شمارۀ 11.

    26. تنها، نفیسه (1393). بررسی مفهوم عقل از دیدگاه اسلام و پرورش آن، سومین همایش به‌سوی راهبردهای قرآنی در تربیت انسان.

    27. رخشنده‌مند، علی‌سینا؛ دادبه، اصغر؛ حمیدیان، سعید (1398). نگاهی اجمالی به کارکرد عقل و عشق در اندیشه ابن‌عربی، مولوی و سنایی، مجلۀ زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 17.

    28. ربانی گلپایگانی، علی (1392). شریعت و مصلحت، فصلنامۀ کلام اسلامی، دورۀ 22، شمارۀ 85..

Philosophy of Religion
Volume 18, Issue 1
April 2021
Pages 123-148

Files

Share

How to cite

Statistics