مناقشه‌های فلسفی در طراحی هوشمند: نقد گراهام آپی بر فیلتر تبیینی ویلیام دمبسکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه فلسفه دین، دانشکده الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

10.22059/jpht.2025.392987.1006115

چکیده

در سال‌های اخیر، به دلیل پیشرفت در زمینه‌هایی مانند زیست‌شناسی مولکولی، ژنتیک، علوم محاسباتی و دانش کیهانی، بحث‌هایی پیرامون منشأ حیات دوباره مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که بسیاری از محققان می‌پذیرند که سیستم‌های بیولوژیکی عمدتاً از طریق مکانیسم‌های طبیعی به وجود می‌آیند، برخی معتقدند جنبه‌های خاصی از موجودات زنده را نمی‌توان بدون استناد به تأثیرات ماوراء طبیعی یا دخالت عنصرِ طراح هوشمند تبیین کرد. یکی از چهره‌های برجسته در این اردوگاه، ویلیام دمبسکی است که نظریه «طراحی هوشمند» او به دنبال شناسایی الگوها و ویژگی‌هایی است که غیرتصادفی و هدفمند بودن را در ساختارهای ارگانیک نشان بدهد. با این حال، منتقدان دمبسکی معتقدند که چارچوب پیشنهادی او، که به عنوان «فیلتر تبیینی» شناخته می‌شود، دارای اشکالات متعددی از قبیل مبهم بودن، نادقیق بودن، عدم ارائه چارچوب جامع، اولویت‌بندی بدون دلیل و عدم ارائه معیار مناسب جهت اندازه‌گیری احتمال می‌باشد و نمی‌تواند بینش معناداری در مورد فرآیندهای پیچیده بیولوژیکی ارائه دهد. این مقاله انتقادات کلیدی وارد شده علیه فیلتر تبیینی دمبسکی توسط فیلسوف گراهام آپی را بررسی می‌کند و پاسخ‌هایی از قبیل جامعیت فیلتر تبیینی مبتنی بر دانش تجربی کنونی، رعایت اصل سادگی که مورد قبول جناب آپی است و موارد دیگر را ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Darwin, C. (1872) Origin of Species, 6th ed. (1988), New York University Press, New York.
Behe, M. 1996a. Darwin’s Black Box. New York: Free Press.
Graham Oppy (Editor) (2018), Naturalism and Religion, First, Routledge.
Graham Oppy (Editor) (2013), Reinventing Philosophy of Religion, First, Palgrave Macmillan.
Graham Oppy (Editor) (2013), The Best Argument Against God, First, Palgrave Macmillan.
Graham Oppy (Editor) (2019), A Companion to Atheism and Philosophy, First, Wiley, Hoboken.
Anders Sandberg, Nick Bostrom. Whole Brain Emulation A Roadmap. Oxford University. 2008.
Minsky, Marvin. The society of Mind.New York. Simon & Schuster, Inc.1988
Dembski, William (2004), The Design Revolution, First, United States, InterVarsity Press.
Dembski, William (1998), The Design Inference: Eliminating Chance through Small Probabilities, First, New York, Cambridge University Press.
—— (1999). Intelligent Design: The Bridge Between Science & Theology. Downers Grove, IL: InterVarsity Press. ISBN 978-0-8308-1581-4. LCCN 99037141. OCLC 41628252.
Dawkins, R. (1995) River Out of Eden, Basic Books, New York.
Nozick, Robert. philosophical explanations. Printed in the United States of America: Library of Congress Cataloging in PubUcatiOD Data, 1981.