بررسی تلقی رانر از وحی و تاثیر آن بر دیدگاه وی در باب تکثر دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشیار، دانشکده الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

سه نوع تلقی یا برداشت از وحی در مسیحیت وجود دارد. بر اساس وحیِ گزاره‌ای نجات بشریت تنها از مسیر عبارات روشن و معرفت‌بخش کتاب­مقدس به‌دست می‌آید، در وحیِ تجربی تاکید بر انکشاف الهی و ارتباط شخصی میان خدا و انسان  است و رویکرد سوم، وحی را حادثه‌ای تاریخی عنوان می‌کند. اندیشمندان مسیحی له یا علیه هر کدام از رویکردهای ذکر شده نظراتی بیان کرده‌اند. در این میان کارل رانر، از متالهان معاصر مسیحی، با طرح مفاهیمی مشابه این سه رویکرد، آنها را مراتبی از رستگاری و در طول هم در نظرداشته که از وحی تجربی و نجات عام همه انسان‌ها تا وحی گزاره‌ای و رستگاری منحصر به مسیحیت را شامل می‌شود. در نگاه رانر وحی استعلایی شرط پیشینِ ادراک هستی است که در پرتو تجلی فیض و اگزیستانس فراطبیعی در دسترس است، وحی مقوله‌ای عام انکشاف خدا در تاریخ و وحی مقوله­ای خاص در شخص مسیح میسر است. کوتاه سخن وحی از دیدگاه رانر هر سه ماهیت تجربی، تاریخی و گزاره‌ای را در مراتب مختلف دربردارد. تلقی رانر از وحی و رستگاری تاحدودی به اندیشمندانی همچون هانس کونگ، جان هیک، کارل بارت و شلایرماخ نزدیک است و تفاوت آنها در میزان پایبندی ­به آموزه‌های کلیسایی است. نظریه «مسیحیان گمنام» رانر با بهره از تلقی او درباره وحی رستگاری پیروان ادیان غیرمسیحی را ممکن دانسته و از این­رو بابی به شمول‌گرایی دینی می‌گشاید، اما به باور او دست یازیدن به نجات تام تنها در پذیرش آگاهانه مسیحیت میسر است

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. حقانی فضل، محمد و مفتاح، احمدرضا (1396). حجیت منابع الهیات مسیحی: مبنا و گستره، معرفت ادیان، سال 9، شماره 1، صفحات 40-21.
  2. دادجو، یدالله (1388). نظریه تجربه دینی و تفسیر تجربه گرایی وحی، اندیشه نوین دینی، شماره 19، صفحات 140-115.
  3. ریچاردز، گلین (1380). پلورالیزم دینی، مترجم: رضا گندمی نصرآبادی و احمدرضا مفتاح، قم: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  4. ژیلسون، اتین (1398). تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطا، مترجم: رضا گندمی نصرآبادی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
  5. ساجدی، ابوالفضل(1387). وحی شناسی مسیحی با گذری بر وحی قرآنی. قبسات، شماره 47، صفحات 146-121.
  6. سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم(1393). درآمدی بر الهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت، قم: کتاب طه.
  7. شاه‌آبادی، حمید (1394). فلسفة وحی در سنت مسیحی، تهران: نشر علم.
  8. فخار نوغانی، وحیده (1395). بررسی و نقد مفهوم وحی گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای در الهیات مسیحی. فلسفه دین، سال 13، شماره 1، صفحات 138-113.
  9. فلاحی، جعفر؛ علمی، قربان (1391). الهیات فیض رانر در میانه کلیسای کاتولیک و الهیات نو. الهیات تطبیقی، سال3، شماره 7، صفحات 36-19.
  10. کاپلستون، فردریک چارلز (1387). تاریخ فلسفه،‌ مترجم: ابراهیم دادجو، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. جلد
  11. کونگ، هانس (1390). متفکران بزرگ مسیحی، مترجم: گروه مترجمان، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
  12. گرنز، استنلی؛ راجرز اولسن (1389). الهیات مسیحی در قرن بیستم،‌ مترجمان: روبرت آسریان و میشل آقامالیان، تهران: نشر ماهی.
  13. لگنهاوزن، محمد (1384). اسلام و کثرت‌گرایی دینی،‌ مترجم: نرجس جوان‌دل، قم: موسسه فرهنگی طه.
  14. لین، تونی (1390). تاریخ تفکر مسیحی، مترجم: روبرت آسریان، تهران: فرزان روز.
  15. مک گراث، آلیستر (1384). درسنامه الهیات مسیحی، مترجم: بهروز حدادی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  16. میشل، توماس (1377). کلام مسیحی، مترجم: حسین توفیقی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  17. ویور، مری جو (1381). درآمدی به مسیحیت، مترجم: حسن قنبری، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  18. Declan, M and Hines E M (2005). The Cambridge Companion to Karl Rahner.Cambridge University Press, Cambridge.
  19. Kilby, K (2004) Karl Rahner Theology and Philosophy. Routledge, London.
  20. Rahner, K (1963–81) Theological Investigations. Darton, Longman and Todd, vols 1-23, London.
  21. ------------- (1989) Foundations of Christian Faith: An Introduction to the Idea of Christianity, Translated by Dych William, Crossroad, New York.
  22. ------------- (1194) Spirit in the World, Translated by Dych William, continuum New York.
  23. ------------- (1995) Hearer of the World, Translated by Joseph Donceel, Continuum, New York
  24. Stock, S, (1912). Revelation, Catholic Encyclopedia, volume 13, New York, Robert Appleton Company.
مجله علمی
دوره 19، شماره 1
فروردین 1401
صفحه 53-71

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار