بررسی رویکرد کاپلستون به فلسفة تطبیقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه فلسفه، دانشکدة الهیات، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

رویکرد کاپلستون به شرق در طول زمان دستخوش تغییر قرار گرفت؛ به گونه‌ای که می‌توان از کاپلستون متقدم و متأخر سخن گفت. او هنگام تدوین تاریخ فلسفة غرب دست‌کم نگاهی مثبت به شرق نداشت. ولی، بعد از فراغت از کار یادشده، به‌تدریج به اهمیت تفکر شرق و نیز تفکر روسی پی برد و از رویکرد قبلی خود فاصله گرفت و به فلسفه‌های ‌فرهنگ‌های ‌شرقی و نیز مطالعات تطبیقی سخت علاقه‌مند شد و از اهمیت و ضرورت و ارزشمندی این دست مطالعات به‌تفصیل سخن گفت. از میان آثار بسیار وی، کتاب فلسفه‌ها و فرهنگ‌ها و کتاب دین و واحد: فلسفه‌های ‌شرق و غرب مهم‌ترین کتاب‌هایی ‌هستند که با رویکرد تطبیقی نوشته شده‌‌اند. رویکرد کاپلستون به مطالعات تطبیقی تاریخی است؛ در عین حال رویکرد وی از رویکرد تاریخی ماسون‌ـ اورسل متفاوت است. او وسعت دید و غنای تفکر را مهم‌ترین دستاورد تعامل تفکر شرق و غرب می‌داند. ضرورت آشنایی تطبیق‌گر با خطوط کلی فلسفه‌های ‌فرهنگ‌های ‌دیگر و زبان آن‌ها، پرهیز از هر گونه دوگانگی‌های ‌شتابزده و تعمیم‌های ‌ناروا، و نیز تأکید بر داشتن پیش‌فرض از موضوعات مهمی هستند که در رویکرد وی به مطالعات تطبیقی برجسته است.

کلیدواژه‌ها


اوتو، رودلف (1397). عرفان شرق و غرب. مترجم: ان‌شاء‌الله رحمتی. ویراستار: مصطفی ملکیان. تهران: سوفیا.
ژیلسون، اتین (1357). نقد تفکر فلسفی غرب. مترجم: احمد احمدی، تهران: حکمت.
شریف، میان‌محمد (1367). تاریخ فلسفه در اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ج 3.
کاپلستون، فردریک (1388). واحد در ادیان. مترجم: سید محمود یوسف ثانی. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
Copleston, F. (1980). Philosophies And Cultures. Oxford university.
Kipling, R. (1940). The Ballad Of East And West. London: hodder and Stoughton.
Masson-Oursel (1926). Comparative philosophy. Translated by V. C. C. Collum. London.
Northrop, F. C. S. (1946). The Meeting of East and West: an Inquiry Concerning World Understanding. New York: Macmillan.
Ryden, E. (2013). Copleston and Chinese Philosophy. https://doi.org.
Smid, R. (2009). Methodologies Of Comparative Philosophy:The Pragmatist And Process Traditions. state university of new York press.
Trainer, C. (2013). Frederick Copleston's Epiphany in Hawaii. Heythrop Journal, 54: 424–434.
Whitehead, A. N. (1978). Process And Reality: An Essay In Cosmology. New York: The free press.