توجیه باور دینی با استفاده از تجارب نزدیک به مرگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه فلسفه دین، پژوهشکده حکمت متعالیه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.22059/jpht.2024.362240.1005977

چکیده

یکی از بحث‌هایی که حول موضوع تجربه دینی در فلسفه دین شکل گرفته این است که آیا می‌توان از تجربه دینی برای توجیه باورهای دینی استفاده کرد یا خیر. گرچه در این پرسش عنوان باور دینی می‌تواند باورهای متنوعی را در بر بگیرد ولی معمولاً این بحث به اثبات وجود خدا بر اساس تجربه دینی منحصر شده است. این بدان دلیل بوده که متعلَق تجربه دینی معمولاً وجود مطلق پنداشته شده است و یا کسانی که این تجارب را دسته بندی کرده‌اند صرفاً به نوع خاصی از تجارب نظر داشته‌اند. اما اگر به تنوع تجارب دینی و تنوع متعلَق این تجارب توجه شود، می‌توان از این تجارب برای توجیه باورهای دینی دیگری چون ماوراء طبیعت، زندگی پس از مرگ، جهان آخرت، تجسم اعمال و ... استفاده کرد. باورهایی که آنها هم در منظومه باورهای دینی به نوبه خود مهم هستند و بعضی از آنها می‌توانند در نهایت بر اساس استدلال‌های چندی توجیه‌کننده باور به خدا هم باشند. در این مقاله می‌خواهیم بر اساس تنوع تجارب دینی نشان دهیم که این تجارب می‌توانند توجیه‌کننده باورهای دینی مختلفی باشند. برای این منظور از تجارب نزدیک به مرگ که خود می‌توانند نوعی تجربه دینی تلقی شوند کمک خواهیم گرفت و نشان خواهیم داد اگر قرار باشد از تجارب دینی برای توجیه باور دینی استفاده شود این تجارب مزایای مهمی نسبت به تجربه وجود مطلق دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اعتمادی نیا، مجتبی (1399). مرگ آشنایی. تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
اوتو، رودولف (1380). مفهوم امر قدسی. مترجم همایون همتی، تهران، انتشارات نقش جهان.
پراودفوت، وین (1383). تجربه دینی. ترجمه عباس یزدانی، قم، کتاب طه.
جیمز، ویلیام، (1391). تنوع تجربه دینی. ترجمه حسین کیانی، تهران، انتشارات حکمت.
دیویس، کارولین فرانکس (1391). ارزش معرفت شناختی تجربه دینی. ترجمه دکتر علی شیروانی و حسینعلی شیدان شید، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
گیسلر، نورمن (1384) فلسفه دین. ترجمه حمیدرضا آیت‌اللهی، تهران، مؤسسه انتشارات حکمت، 1384.
لانگ، جفری؛ پری، پل (1396) شواهدی بر زندگی پس از مرگ، ترجمه زهره زاهدی، تهران، پندار تابان.
 
References
Badham, Paul. (1997). Religious and Near-Death Experience in Relation to Belief in a Future Life, Mortality Vol 2, No 1, 7-21
Davis, Caroline Franks. (1987) The Evidential Force of Religious Experience, Translated to Persian by Shirvani, Ali; Seidan Sheid, HosseinAli. Research Institute of Hawzah and University, Qom. (in Persian)
Etemadinia, Mojtaba, Death Acquaintance, Elmi-Farhangi Publishing Co., Tehran. (in Persian)
Fox, Mark. (2003) Through the Valley of the Shadow of Death, Religion, spirituality and the near-death Experience, Routledge Taylor and Francis Group, London and New York
Geisler, Norman Leo. (1988) Philosophy of Religion, Translated to Persian by Ayatollahi, Hamidreza, Hekmat Publication, Tehran. (in Persian)
Greyson, Bruce. (2006). Near Death Experiences and spirituality, Zygon, vol. 41, no. 2, 392-425
Greyson, Bruce. (2014) Congruence Between Near-Death and Mystical Experience, The International Journal for the Psychology of Religion, 24: 298–310
Grossman, Neal. (2002). Who’s afraid of Life after Death?, Journal of Near-Death Studies, 21(l), Fall 2002, 5-24
James, William. (1902) The Varieties of Religious Experience, Translated to Persian by Kiany, Hossein. Hekmat Publication, Tehran. (in Persian)
Long, Jeffrey; Perry, Paul. (2010) Evidence of the Afterlife: The Science of Near-Death Experiences. Translated to Persian by Zahedi, Zohreh. Pendar Taban Publication, Tehran. (in Persian)
Mc Laughlin, Steven A. and Malony, H. Newton. (1984). Near-Death Experiences and Religion: A Further Investigation. Journal of Religion and Health, Vol.23, No. 2, 149-159
Otto, Rudolf. (1924) Idea of The Holy, Translated to Persian by Hemmati, Homayoon. Naghsh Jahan Publication, Tehran. (in Persian)
Pennachio, John. (1986). Near-Death Experience as Mystical Experience, Journal of Religion and Health, Vol. 25, No. 1, 64-72
Proudfoot, Wayne. (1985) Religious Experience, Translated to Persian by Yazdani, Abbas. Qom, Taha Book. (in Persian)
Stace, Walter Trence. (1961) Mysticism and Philosophy, Macmillan & co Ltd. London
Swinburne, Richard. (2004). The Existence of God, Second Edition, Oxford University Press Inc., New York