تحلیل معناشناسانۀ توسعۀ نظر و عمل در نظام دانش با تکیه‌بر میدان معنایی مبانی حکمت متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام دانشکدۀ الهیات دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

چکیده

مقالۀ حاضر، مطالعه‌ای از سنخ مطالعات فرانگرانۀ درجه دوم ناظر به معناشناسی توسعۀ نظر و عمل است. توسعه در معنای عام، امری انسانی است که مسیر تحقق امکانات وجودیِ انسان بوده و غایت آن تعالی و بهبود یافتن زندگی انسان در جامعه است. توسعه، محصول تمام ابعاد نظری و عملی حیات انسان در جامعه است. بر‌اساس‌این، مطالعۀ معناشناسانۀ آن، مستلزم تحلیل معنای گسترۀ وسیع ساختار دانش از نظر تا عمل است. برای نیل به این مقصود، مفهوم توسعه، در سیمای معنای واژگانی، معنای فلسفی و معنای آن در قالب ادبیات علوم انسانی و اجتماعی معاصر مورد واکاوی معنایی قرار گرفته است. چارچوب نظری مطالعۀ معناشناسانه توسعه، و همچنین صورت‌بندی و جمع‌بندی نظام معنایی مرتبط با توسعه در این مقاله، میدان معنایی مورد دلالت مبانی حکمت متعالیه است. در تناسب با این هدف، روش به‌کار‌گرفته‌شده در مقاله، برگرفته از الگوی روشی معناشناسی شناختی در مفهوم‌سازی و نگاشت طرحواره است. ماحصل به‌کارگیری این روش با ابتنای نظری بر دلالت مبانی حکمت متعالیه در فضای بررسی لغوی، تأملات فلسفی و معناکاوی ادبیات علوم انسانی و اجتماعیِ معطوف به مقولۀ توسعه، صورت‌بندی مفهوم توسعه، به‌مثابه مفهومی چندلایه در پنج سطح از مطالعات در ساختار دانش، از عالی‌ترین مراتب نظری تا پایین‌ترین مراتب عملی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات