تحلیل انتقادی مبانی طبیعت‌گرایانه‌ی گراهام آپی در رد براهین غایت‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 استاد تمام فلسفه دین دانشگاه تهران

10.22059/jpht.2025.401666.1006144

چکیده

این مقاله به تحلیل انتقادی مبانی طبیعت‌گرایانه‌ی گراهام آپی، فیلسوف معاصر، در رد براهین غایت‌شناختی (براهین نظم و طراحی) می‌پردازد. آپی با تکیه بر چارچوب فلسفی طبیعت‌گرایی، استدلال می‌کند که وجود نظم و پیچیدگی در جهان، نیازی به تبیین با یک موجود هوشمند ماوراءطبیعی (خدا) ندارد. او معتقد است که پدیده‌های جهان می‌توانند به طور کامل با قوانین فیزیکی و فرایندهای طبیعی توضیح داده شوند. هدف این پژوهش، فراتر از صرفاً بازگویی استدلال‌های آپی، نقد مبانی متافیزیکی این رویکرد است. مقاله حاضر نشان می‌دهد که طبیعت‌گرایی آپی به جای آنکه یک نتیجه‌گیری مبتنی بر شواهد باشد، خود یک فرض فلسفی پیشینی است که با نفی امکان وجود پدیده‌های غیرطبیعی، به مصادره به مطلوب در نقد براهین غایت‌شناختی می‌انجامد. در نهایت، این پژوهش نتیجه می‌گیرد که نقد آپی به براهین غایت‌شناختی، قویاً به فرضیات فلسفی او وابسته است و موفقیت آن، به پذیرش طبیعت‌گرایی به عنوان تنها جهان‌بینی ممکن منوط است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات