نگاهی تعلیلی و فلسفی به وصف‌ناپذیری خدا در نهج‌البلاغه

نویسندگان

1 استادیار دانشکده فقه و فلسفه، پردیس قم، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده اصول‌الدین

چکیده

امیرمؤمنان علی‌بن‌ابیطالب(ع) از صدر اسلام تاکنون به دروازه شهر علم نبوی مشهور است، نگاه و بیان ایشان نسبت به قرآن‌کریم همواره مرجع مفسّران و محققان بوده است . در این زمینه، یکی از رابطه‌های عمیق نهج‌البلاغه با قرآن، تعلیل آیات قرآن در کلام علوی است. حضرت در قسمت‌هایی از نهج‌البلاغه به تعلیل آیات پرداخته و علل و چرایی کلام الهی را در قرآن‌مجید بیان می‌دارد. در واقع، می‌توان در نهج‌البلاغه پاسخ عقلی و حکمی برخی از آیات الهی را دریافت نمود و از فلسفه آن مطلع شد. از جمله‌ی آنها تعلیل فلسفی و عقلی مفهوم آیه شریفه «سبحان الله عمّا یصفون» است که حضرت دلایل ناتوانی انسان را از توصیف حقیقت باری تعالی بیان می‌دارد. این نوشتار سعی دارد، دو برهان منطقی ـ قیاسی و عقلی ـ فلسفی امام علی (ع) را در «سبوحیت الهی در توصیف» و چرایی و چگونگی آنرا نشان دهد.

کلیدواژه‌ها