تبیین و نقد نظریۀ نمادین پل تیلیش در زبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

چکیده

پل تیلیش (1886 - 1965) متکلم مسیحی آلمانی است که زبان دین را نمادین می‌داند. به این معنا که حوزۀ دین سرشار از نمادهای دینی استو نماد دینی را نمادی می‌داند که بیانگر دلبستگی واپسین باشد. از دیدگاه تیلیش، تمام گزاره‌های دینی نمادین هستند مگر یک گزاره که «خدا خودِ هستی است» و هر چیز دیگری غیر از این گزاره دربارۀ او بگوییم، نمادین است. تیلیش معتقد است خدا یک وجود در میان سایر وجودات نیست، بلکه خدا خودِ وجود است و نمی‌توان او را در کنار سایر موجودات، موجود دیگری شمرد، چرا که لازمة موجود بودن خدا در میان سایر موجودات، محدودیت و متناهی بودن اوست. نگارندگان در این مقاله، ضمن تبیین این نظریه آن را نقد می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که شاید بتوان گفت بیان نمادین در دین و به تبع آن در قرآن وجود دارد، اما نه اینکه کل زبان دین، نمادین باشد. چرا که علاوه بر اشکال‌های وارد شده بر نظریۀ تیلیش و نقض نظریه‌های خودش در عمل، هدف ارسال رُسل و انزال کُتب، هدایت همگانی مردم است و این صورت نمی‌گیرد مگر اینکه عموم مردم توان فهم سخن خداوند را داشته باشند. از این‌رو حکمت حدوث دین اقتضا می‌کند زبان هدایت، زبان فراگیر، آشکار و فهم شدنی برای عموم باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. ایلخانی، محمد، میرهاشمی اسفهلان، مهدی، زبان نمادین از دیدگاه پل تیلیش، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، سال52، بهار و تابستان 88.
  2. تیلیش، پل(1384)، شجاعت بودن، ترجمۀ مراد فرهاد پور،انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. ـــــــــــ(1376)، الهیات فرهنگ، ترجمۀ مراد فرهاد پور/فضل الله پاکزاد، انتشارات طرح نو.
  4. جان هیک(1372)، فلسفۀ دین، ترجمه بهرام راد، ویراستۀ بهاء الدین خرمشاهی، انتشارات بین المللی الهدی
  5. دان استیور(1384)، ترجمه ابوالفضل ساجدی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، نشر ادیان.
  6. طباطبایی، محمد حسین(ق1392)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دارالکتاب الاسلامیه.
  7. عباسی، ولی الله(1386)، نقدو بررسی نظریۀ نمادین در باب زبان وحی، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شمارۀ 25
  8. علی زمانی، امیر عباس(1375)، زبان دین، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم.
  9. محمد رضایی، محمد(1380)، «خاستگاه اصلاحات دینی در ایران»، قبسات، ش22.
  10. واحد دوست، مهوش(1381)، رویکردهای علمی به اسطوره شناسی، انتشارات سروش.
  11. هادوی تهرانی، مهدی(1377)، مبانی کلامی اجتهاد، قم، موسسه فرهنگی خانه خرد.
  12. هوردرن، ویلیام(1367)، راهنمای الهیّات پروتستان، ترجمه طاطه وس میکاییلیان، انتشارات علمی و فرهنگی.

13. Ford, Lewis S., (1966), "The Three Strands of Tillich’s Theory of Religious Symbols", The Journal of Religion, VO,. 46, no. I, Part 2, Pub. By the University of Chicago Press.

14. Tillich, Paul, (1957), "Dynamics of faith", New York university press.

15. _________, ( 1951),Systematic Theology, University of Chicago Press, vol. 1

16. _________, (1961),The meaning and justification of Religious Symbols, in Sidney Hook ed "Religious Experience and Truth", New York university.

17.William P. Alston,( 1961), "Tillich’s conception of a Religious Symbol" in Religious Experience and Truth, ed. Sidney Hook (New York University Press).