بررسی تطبیقی معرفت فطری خداوند از دیدگاه آیت‌الله محمد باقر ملکی میانجی و جان کالوین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی،دانشگاه معارف اسلامی قم

چکیده

از منظر آیت‌الله ملکی میانجی، در ادیان توحیدی معرفت به ذات مقدس خداوند مشکوک و مجهول نیست؛ بلکه معرفت خداوند در قلب و جان انسان به ودیعت نهاده شده است. از سوی دیگر بر اساس الهیات کالوینی بسیاری از تلاش‌ها برای رد و انکار وجود خداوند و زیستن بدون او، خود شاهدی بر وجود میل و گرایش فطری به خداوند است. آیت‌الله ملکی میانجی و جان کالوین بر وجود معرفت فطری خدا در نهاد انسان تأکید دارند. در این مقاله کوشیده‌ایم وجوه اشتراک و افتراق این دو دیدگاه را بررسی کنیم.

کلیدواژه‌ها


 
قرآن کریم.
1. نهج‌البلاغه.
2. برنجکار، رضا (1374). معرفت فطری خدا، تهران: نبأ.
3. پلانتینگا، آلوین (1380). عقل و ایمان، ترجمۀ بهناز صفری، مقابله و تصحیح حمید بخشنده، قم: دانشگاه قم، انتشارات اشراق.
4. حکیمی، محمدرضا (1373). مکتب تفکیک، قم: مرکز بررسی‏های اسلامی.
5. شیخ صدوق‏ (1398 ق)‏. التوحید، قم‏: جامعۀ مدرسین‏.
6. عظیمی‌دخت، سید حسین (1379). «آلوین پلانتینگا و معرفت‏شناسی اصلاح شده»، حوزه و دانشگاه، ش 25 - 24، پاییز و زمستان.
7. کاپلستون، فردریک (1375). تاریخ کاپلستون، سید ‌جلال‌الدین مجتبوی، تهران: علمی و فرهنگی و سروش.
8. کلینی (1362). محمدبن یعقوب، اصول الکافی، تهران، نشر اسلامیه.
9. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحارالانوار، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
10. ملکی میانجی، محمدباقر (1414ق). مناهج‌البیان فی تفسیر‌القرآن، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
11. --------------- (1373). ترجمۀ توحید الامامیة، ترجمۀ محمد بیابانی اسکویی و سید بهلول سجادی مرندی. تهران: نبأ .
 
12. Calvin, John, (1960). Institutes of the Christian  Religion,  Edited by John McNeill  and translated by Ford Lewis Battles, Westminster Press. 
13.  Plantinga, Alvin (1983a). ‘ Reason and Belief in God ’, in Faith and                Rationality : Reason and Belief in God, eds. Alvin  Plantinga and Nicholas    Wolterstorff Grand Rapids,  Michigan : William B. Eerdmans. 
14. Plantinga, Alvin (1983 b). ‘ The Reformed Objection  to Natural Theology ’, in Rationality in the Calvinian Tradition, eds.  Hendrick  Hart,   Johan   Van   Der  Hoeven,  Nicholas Wolterstorff,  363–385. Lanham,  MD : University Press of America.
15. Plantinga, Alvin, (1993 a). Warrant : The Current Debate, New York ,           Oxford University Press.
16. Plantinga, Alvin, (1993 b). Warrant and Proper Function, New York ,            Oxford University  Press.
17. Plantinga, Alvin,(2000), Warranted Christian Belief, New York , Oxford       University Press.
18. Jeffreys, Derek  S.,1997,” How Reformed is Reformed Epistemology? Alvin  Plantinga and Calvin’s ‘sensus  divinitatis”, Cambridge University Press.