آسیب‌شناسی زمانۀ حضرت علی (ع) و موانع تحقق حکومت دینی با تأکید بر نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفۀ دانشگاه تهران

چکیده

یکی از اشکال‌هایی که برخی از نواندیشان و حامیان جدایی دین از سیاست مطرح می‌کنند، این است که اگر برپایی حکومت دینی امکان‌پذیر بود، باید در ادوار مختلف تاریخی و زمان زعامت انبیای عظام الهی، یا دستکم در دوران حیات ائمۀ معصومین (ع) شاهد تحقق عینی چنین امری می‌بودیم و حکومت دینی و الهی تشکیل می‌شد. این افراد بدون توجه به مضمون و محتوای آیات قرآنی و همچنین روایات فراوان مأثور از ائمۀ معصومین (ع) که برپایی حکومت الهی و دینی در مقاطعی از تاریخ بشر توسط انبیای الهی را تأیید کرده‌اند، به‌طور کلی چنین امری را انکار می‌کنند و بر طبل جدایی دین از سیاست می‌کوبند.
در این نوشتار با تحدید دایرة زمانی بحث، به آسیب‌شناسی و تحلیل شرایط و زمانة مولای متقیان حضرت علی (ع) و موانع تحقق حکومت علوی در این دوران – آن‌گونه که در کتاب گرانسنگ نهج‌البلاغه به تصویر کشیده شده است – خواهیم پرداخت و نشان داده شده است که در دوران حکومت امیر مؤمنان علی (ع) دنیاطلبی و بی‌بصیرتی یاران امام و بی‌توجهی آنان به اوامر الهی و توصیه‌های حاکم زمانه، شرایطی را فراهم آورده بود که عملاً تحقق حکومت عدل الهی امکان‌پذیر نبود. این معضلی است که در طول تاریخ بلند حیات بشری و در زمان تمام انبیا و اولیای الهی همواره مانعی اساسی بر سر راه تشکیل حکومت دینی بوده است.    
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. نهج‌البلاغه.
  3. آسیب‌شناسی زمان در نهج‌البلاغه، مهدی قاسمی منفرد، انتشارات فرهنگ مکتوب، تهران، 1389.
  4. [e1] 
  5. امام علی و خوارج، سید جعفر مرتضی عاملی، ترجمۀ محمد سپهری، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، چاپ چهارم، 1387.
  6. امام علی، صدای عدالت انسانی، جرج جرداق، ترجمۀ سید هادی خسروشاهی، انتشارات امام عصر، قم، چاپ 13، جلد 1، 1390.
  7. بهتاش، یدالله، صحیفة رستگاری، احادیث قدسی و چهارده معصوم و انبیا، انتشارات سبحان، 1389.
  8. جمال دولت محمود، مصطفی دلشاد تهرانی، انتشارات دریا، قم، 1382.
  9. حکومت امام علی (ع)، دکتر حسن الزین، ترجمۀ امیر سلیمانی رحیمی، چاپ انتشارات آستان قدس رضوی، 1386.
  10. شرف‌الدین موسوی، سید عبدالحسین، المراجعات، ترجمۀ محمد جعفر امامی، چلپ و نشر بین‌الملل، تهران، 1386
  11. صفات الشیعه، ابن بابویه، محمدبن علی، انتشارات اعلمی، تهران، 1362.
  12. علی و زمامداران، علی محمد میرجلیلی، انتشارات عصر ظهور، قم، 1377.
  13.  علی (ع) و فتنه‌ها، مؤسسۀ فرهنگی قدر ولایت، 1387.
  14.  عدالت در گرداب، جریان‌شناسی تحلیلی حکومت علوی، جواد سلیمانی امیری، مؤسسۀ اشراق حکمت اسلامی، قم، 1391.
  15.  غروی نایینی، میرزا محمد حسین، تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله، تصحیح و تحقیق سید جواد ورعی، قم، بوستان کتاب، 1382.
  16.  فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، احمد رحمانی همدانی، ترجمۀ سید حسن افتخارزاده، تهران، انتشارات بدر، 1378.
  17.   مدیریت علوی، ابوطالب خدمتی، علی آقا پیروز، عباس شفیعی، پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه، قم، 1384
  18.  مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، جلد 21، انتشارات صدرا، قم، 1383، چاپ دوم.
  19.  مجلۀ حکومت اسلامی، سال سیزدهم، شمارۀ چهارم، زمستان 1387، شمارۀ 50.

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار