در هم کنش زبان هنری و تجربه دینی از چشم انداز هرمنوتیکی هانس-گئورگ گادامر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری فلسفۀ هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

تجربۀ دینی، تجربۀ منحصر به‌فردی در میان تجارب وجودی انسانی است و این مسئله به‌واسطۀ رابطۀ والایی است که از حقیقتی فرازمینی و غیرمادی سرچشمه می‌گیرد. مسئلۀ اساسی در اینجا چگونگی رابطۀ میان تجربۀ دینی و تجربۀ زیبایی‌شناختی(هنری) است. زبان هنری به‌عنوان زبانی ملموس، عینی و قابل فهم برای هر انسانی، چگونه در درون تجربۀ زیبایی‌شناختی به کمک تجربۀ دینی می‌آید؟ حقیقت دینی، امری وجودی است و لذا زبان آن آشکارکنندۀ وجود است. از آنجاکه حقیقت دینی به زبانی رمزی بیان می‌شود، برای همۀ انسان‌ها فهم‌شدنی نیست. فرض هرمنوتیک گادامر برآن است که حقیقت در قاب تصویر یا بر روی صحنۀ نمایش و دیگر نمونه‌های هنری به‌صورت عریان و فارغ از پیچیدگی‌های زبانی (زبان مکتوب) برای مخاطب عرضه می‌شود و فهم عمیقی به شکل ساده و عریانی به‌دست می‌آید. لذا،آنجا که زبان پیچیده و رمزی دین سنگین به‌نظر می‌رسد، زبان هنری (شعر و ادبیات، تئاتر، موسیقی، تصویرسازی و ...) این نقیصه را جبران می‌کند و مسیر انتقال مفاهیم دینی را هموار خواهد کرد. حال آنکه اثر هنری نیز با محتوای دینی، غنا و عمق دیگری می‌گیرد و لذا تجربۀ دینی و زیبایی‌شناختی در ساحت هرمنوتیک، در هم‌کنشی متقابل برقرار می‌کنند که به بسط وجودی منجر می‌شود.
 
 

کلیدواژه‌ها


  1. ایلیاده، میرچا (1375). مقدس و نامقدس، ترجمۀ نصرالله زنگوئی، تهران: سروش.
  2. بورکهارت، تیتوس (1369). هنر مقدس، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: سروش.
  3. محمودی‌نژاد، هادی و علی اکبر تقوایی (1386). مناظرۀ تجربۀ هنری و تجربۀ دینی در حکمت اسلامی، فصلنامۀ هنر، شمارۀ 72: 114 - 126.
  4. نصر، سید حسین (1379). نیاز به علم مقدس، ترجمۀ حسن میانداری، تهران مؤسسۀ فرهنگی طه.
  5. هوردرن، ویلیان (1368). راهنمای الهیات پروتستان، ترجمۀ طه‌طه‌وس میکائیلیان، شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
    1. DiCenso, James (1990). Hermeneutics and Disclosure of Truth: A Study in the Work of  Heidegger, Gadamer and Derrida. Charlottesville: University Press of Virginia.
    2. Gadamer, Hans-George (1975). Truth and Method. Translation revised by joel Weinsheimer and Donald G. Marshall. New York: Seabury Press.
    3. Gadamer, Hans-George (1976). Philosophical Hermeneutics. Berkeley: University -    Hesiod's Theogony. Trans. Norman O. Brown. NY: The Liberal Arts Press, 1953.
    4. Lewis Edwin Hahn (1997). The Philosophy of Hans-George Gadamer (The Library of Living Philosophers). Chicago and Lasalle, Illnois, Open Court.
    5. Robert J. Dostal (2002). The Cambridge Companion to Gadamer. Cambridge University Press.
    6. Georgia Warnke (1994). Gadamer (Hermeneutics Tradition and Reason). Polity Press of California Press.
    7. Margolid, Joseph and Tom Rockmore(1999). The Philosophy of Interpretation, Blackwell.

 

مقالات

14.Gadamer, Hans-George (1968). Wat is Called Thinking? Trans. Ferd D. Wieck and J. Glenn Gray. New York: Harper and Row.

  1. Gadamer, Hans-George (1973). “Concerning Empty and Full-Filled Time” in Southern Journal of Philosophy. Trans by R. P O'Hara, in Martin Heidegger in Europe and America, Ed. By E. G. Ballard and C.E. Scott; the Hague: Martinus Nijhoff, pp. 77-89.
  2. Nordenstam, Tore, (1984) "The essence of Art- Wittgenstein Vs. Gadamer" in: Aesthetics, ed. By Rudolf Haller, Vienna, Holder-Pichler-Tempsky, pp. 23-28.