نگاهی بر مفهوم جدید ارادۀ نیک کانت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه فلسفه، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تبریز

چکیده

در نوشتار حاضر مفهوم جدید ارادۀ نیک کانت بررسی می‌شود؛ مفهومی که حاصل تأمل در نظریۀ شر ریشه‌ای اوست. بر اساس نظر کانت، تمامی انسان‌ها به‌دلیل وجود تمایل به شر در نهادشان شرورند. انسان‌ها اگرچه موجوداتی عاقل محسوب می‌شوند، در عین حال به‌دلیل ماهیت محسوسشان محدود هم هستند و این محدودیت آنها موجب می‌شود انگیزه‌های حسی خود را بر قانون اخلاقی ترجیح دهند. از نظر کانت این همان امری است که سبب تولد شر در جهان می‌شود. اما سؤال این است که آیا انسان می‌تواند بر تمایل به شر عجین‌شده با ماهیتش فائق آید؟ آیا او می‌تواند با وجود تمایل به شری که در نهاد او قرار دارد، به کمال اخلاقی دست یابد؟ کانت بر این باور است که غلبه بر شر به‌تنهایی در توان انسان نیست و او به این منظور نیازمند همیاری خداوند خواهد بود. اما برای اینکه استحقاق دریافت این موهبت الهی را داشته باشد، خود نیز باید زمینۀ دریافت آن را آماده کند. او باید تحولی درونی را در خود ایجاد کند، این تحول به شکل‌گیری ارادۀ نیک در نزد انسان می‌انجامد، ارادۀ نیکی که واکنشی است در برابر شر ریشه‌ای. شکل‌گیری چنین ارادۀ نیکی از دلایل کانت برای اثبات وجود خدا هم محسوب می‌شود؛ زیرا تا خدایی نباشد که انسان را در دستیابی به چنین اراده‌ای کمک کند، انسان خود هرگز نمی‌تواند به‌تنهایی چنین اراده‌ای داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. کانت، ایمانوئل (1388). دین در محدودۀ عقل تنها، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی: انتشارات نقش و نگار.
  2. کورنر، اشتفان (1380). فلسفۀ کانت، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
  3. Augustine, St (1961). “Confessions”, Trans by John O’Meara, Westminster, MD: The Newman Press
  4.  Fackenheim, Emil (1992). "Kant and Radical Evil", Immanuel Kant: critical Assessments vol.3.Ed.Ruth Chadwick. London : Routledge.259-273
  5. Frierson, Patrick (2003). “Freedom and Anthropology in Kant’s Moral philosophy”, Cambridge: Cambridge UP
  6. Kant, Immanuel (1997a). “Critique of Practical Reason”, Trans.Mary Gregor. Cambridge : Cambridge UP
  7.                           (1997b). “Groundwork of the Metaphysics of Morals”, Trans. Mary Gregor. Cambridge : Cambridge UP
  8.                       (1991). “the Metaphysics of Morals”, Trans by James.w. Eling ton. Indianapolis : Hacket publishing co
  9.                           (1998). “Religion within the limits of Reason Alone”, Trans. Allen wood and Georg di Giovani. Cambridge : Cambridge UP
  10.  Guyer, Paul (2006), “Kant”, Routledge
  11.  Marina, Jacqueline (1997). “Kant on Grace: A Reply to His Critics”, in Religious Studies: 33, pp. 379- 400
  12. Wilson, Holly (2006). “Kant’s pragmatic Anthropology : Its origin, meaning, and critical significance”, Albany : state university of New York press
  13. Wood, Allen (1970). “Kant’s Moral Religion”, Ithaca and London: Cornell University Press
  1. Alison, Henry (1990). “Kant`s Theory of Freedom”, Cambridge: Cambridge Up
مجله علمی
دوره 14، شماره 3
مهر 1396
صفحه 465-486

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار