هدف ما بررسیِ تحلیلیِ دیدگاه پویشیِ باربور دربارة فعل خدا در جهان است. ایان باربور به پیروی از دیدگاه علمیِ روز اعتقاد دارد که جهان طبیعت با قانون‌های طبیعی اداره می‌شود؛ اما به فعالیت خدا در جهان طبیعت نیز باور دارد؛ و اینها را جمع‌پذیر می‌داند، چرا که وی معتقد است اینها در دو سطحِ متفاوت روی می‌دهند. قانون‌های طبیعی بیانگر تأثیر عوامل فیزیکیِ یک پدیده‌اند و فعلِ خدا بیانگرِ تأثیرگذاری خدا از درون است. در جهانی که باربور ترسیم می‌کند، عواملِ طبیعی و ارادة انسان، آیندة جهان را رقم می‌زنند و حتی خدا از آیندة جهان بی‌خبر است. فعلِ خدا در جهان به ارائة پیشنهاد و معرفی امکانات به مخلوقات محدود و خدا عاملی در کنارِ عواملِ دیگر شناخته می‌شود؛ اما چنین خدایی بسیار ضعیف و نیازمند است و نمی‌تواند شایستة پرستش باشد.
باربور، ایان (1362). علم و دین، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــ (1392). دین و علم، ترجمۀ پیروز فطورچی، چ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
رستمی، یدالله و نصیری، منصور (زمستان 1394). بررسی و نقد مسئلۀ شر از نظر الهیات پویشی با تأکید بر هارتسهورن، حکمت اسراء، سال هفتم. شمارۀ چهارم. پیاپی 26: 75 ـ 82.
Barbour I. (2002). Nature Human nature and God. London. Great Britain
Barbour I. (1990). Religion in an age of Science. Harper San Francisco.
Culb J. (2008). Panentheism. Metaphysics Research Lab, Stanford University.
Frankenberry N. (2008). Some problems in Process Theodicy. Dartmouth College. University Press Cambridge. Rel. Stud. I7, pp. 179-197).)
Hustwit J. R. Process Philosophy. Methodist University.Internet encyclopedia of philosophy
Viney D. (2004). Process Theism: Metaphysics Research Lab, Standford University. Retrievd 2012
صارمی نیک, علی اصغر, & نصیری, منصور. (1397). فعل خدا در جهان از دیدگاه ایان باربور. مجله علمی " فلسفه دین ", 15(3), 677-693. doi: 10.22059/jpht.2018.240082.1005495
MLA
علی اصغر صارمی نیک; منصور نصیری. "فعل خدا در جهان از دیدگاه ایان باربور", مجله علمی " فلسفه دین ", 15, 3, 1397, 677-693. doi: 10.22059/jpht.2018.240082.1005495
HARVARD
صارمی نیک, علی اصغر, نصیری, منصور. (1397). 'فعل خدا در جهان از دیدگاه ایان باربور', مجله علمی " فلسفه دین ", 15(3), pp. 677-693. doi: 10.22059/jpht.2018.240082.1005495
VANCOUVER
صارمی نیک, علی اصغر, نصیری, منصور. فعل خدا در جهان از دیدگاه ایان باربور. مجله علمی " فلسفه دین ", 1397; 15(3): 677-693. doi: 10.22059/jpht.2018.240082.1005495
