تناسخ و مسئلۀ تجربه‌های نزدیک به مرگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فلسفه و کلام، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشیار گروه عرفان اسلامی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه فلسفه و کلام، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

امروزه اندیشمندان در مواجهۀ با مسئلۀ تناسخ، رویکرد بسیار متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کرده‌اند، شاید تا یک‌صد سال پیش، بسیاری از مسائل از جمله تناسخ با رویکردی کاملاً عقلی و استدلالی بحث و بررسی می‌شد؛ ولی انسان امروزی در رویارویی با این مسئله رویکرد تجربی و پسینی را پیشۀ خود کرده است. یکی از این موارد «تجربۀ نزدیک به مرگ» یا «Near death experience» است که به اختصار NDE خوانده می‌شود. گروهی مدعی آنند که هنگام قرار گرفتن در آستانۀ مرگ بالینی، رخدادها و اتفاقات زیادی را مشاهده کرده‌اند، دیدن زندگی‌های متوالی گذشته یکی از مشاهداتی است که توسط این دسته از تجربه‌گران NDE بازگو و از سوی برخی روانشناسان به‌عنوان دلیلی بر اثبات تناسخ قلمداد شده است. سؤال اصلی تحقیق این خواهد بود که آیا تجربه‌های گزارش‌شده، توان اثبات تناسخ را دارد؟ با بررسی گزارش‌های این تجربه‌گران بر اساس روش کتابخانه‌ای و تحلیل‌های ارائه‌شده از سوی روانشناسان، این فرضیه به اثبات می‌رسد که اگر اصل وقوع تجربۀ نزدیک به مرگ را هم بپذیریم، بسیاری از جزییات آن، از جمله اثبات زندگی‌های متوالی بر اساس NDE پذیرفتنی نخواهد بود و این تجربه‌ها از اثبات آموزۀ تناسخ عاجز هستند.

کلیدواژه‌ها


  1. اعتمادی‌نیا، مجتبی (1392). زندگی در کرانه‌ها؛ سه گفتار در باب تجربه‌های نزدیک به مرگ، تهران: بصیرت.
  2. ـــــــــــــــــ (1397). مرگ‌آشنایی؛ پژوهشی در باب چیستی و ابعاد مختلف تجربه‌های نزدیک به مرگ، چ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. اکبری، رضا (1382). جاودانگی، چ دوم، قم: بوستان کتاب.
  4. ایروین، هاروی (1389). مقدمه‌ای بر فراروانشناسی، ترجمۀ احمد جلالی، چ اول، تهران: پادرا.
  5. پرنیا، سام (1387). وقتی می‌میریم چه می‌شود؟ ترجمۀ شهرزاد فتوحی، تهران: جیحون.
  6. سابوم، مایکل بی (1368). خاطرات مرگ: یک پژوهش پزشکی، ترجمۀ سودابه فضائلی، تهران: زرین.
  7. ساعی، محبوبه؛ قاسمیان‌نژاد، علی‌نقی (1393). بررسی چیستی تجربۀ نزدیک به مرگ و نقد دیدگاه‌های متناظر با آن، فصلنامۀ علمی پژوهشی اندیشۀ نوین دینی، سال 10، ش 38.
  8. فیلپو، دیویدسن (1392). تفاسیر دینی تجربه‌های نزدیک به مرگ، زندگی در کرانه‌ها؛ سه گفتار در باب تجربه‌های نزدیک به مرگ، ترجمۀ مجتبی اعتمادی‌نیا، تهران: بصیرت.
  9. مودی، ریموند (1373). زندگی پس از زندگی، شهناز انوشیروانی، چ دوم، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.

10. مورس، ملوین (1375). ادراکات لحظات نزدیک به مرگ و تحولات روحی آن، ترجمۀ رضا جمالیان، تهران: اطلاعات.

11. Augustin, Keit (1997). The case Against Immortality, New York: Skeptic Magazine, VoL. 5, No. 2.

12. Bremmer, jan (2002). N. The Rise and Fall of the Afterlife, London and New York.

13. Bryant, Clifton D, and Peck, Dennis L (eds) (2009). Encyclopedia of death and the human experience, usa, sage Publication.

14. Greyson, B (2000). Near–death experience, In E. Cardena, s. j, Lynn & s. krippner (Eds), Varieties of anomalous experience: Examining the scientific evidence (315 J 352) Washington, DC: American Psychological Association.

15. Greyson,Brusce (1983). The Near–Death Experience Scale: construction, Reliabilitiy and validity, journal of Nervous and Mental Disease, vol, 171.

16. Mody, Raymond (1993). Play and Paranormal: Aconversation with Dr. Raymond Moody by Sharon Barbell, 1485. Magzin November Accessed 2008-11 - 03.

17. Nouri, F.M. (2008). Electromagentic aftereffects of near death experiecnes, Dissertation Prepaed for the Deyree of doctor of philosophy, university of north Texas.

18. Ring,Kenneth (1980). life at death: AScientific Investigation of the near–death Experience, New York, cowar, Mc Cann & Geognegan.

19. www.iands. Org/ndes/about-ndeskey_ndefacts 21. html.

20. www.nderf.org/NDERF/NDE- EXPERIENCES.

21. www.near_death. Com/science/research/reincarnation.html.

22. www.near_death.com/reincarnation/research/Kenneth_riny.html.

23. Zleski, Carol (1987). other world Journeys: Accounts of ivear-Death Experiences of medievalnt Modern Times, New York and Oxford, Oxford University Press.