ارتباط وجودشناسی، جوهرشناسی و الهیات در فلسفۀ ارسطو و بررسی تفاسیر جدید آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فلسفه، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

چیستی موضوع فلسفه از زمان ارسطو محل بحث بوده و در مقاطع بعدی تاریخ حکمت مشاء نیز استمرار داشته است. چنانکه اختلاف دو چهرۀ برجسته مشاء جهان اسلام یعنی ابن‌سینا و ابن‌رشد در این زمینه به‌روشنی مشهود است. این بحث در نیمۀ دوم سدۀ بیستم به‌ویژه در ارسطوپژوهی حوزۀ آلمانی‌زبان از نو گشوده شد که آیا نزد ارسطو، تنها یک علم فلسفی نخستین وجود دارد، که به دو نام  الهیات و وجودشناسی یا جوهرشناسی نامیده می‌شود، یا اینکه آنها هر دو در کنار هم هستند و اگر این‌گونه است نسبت آنها با یکدیگر چگونه است. در این مقاله با مروری بر نظر ارسطوپژوهان جدید در مورد مسئلۀ بالا، به این نتیجه می‌رسیم که الهیات تحقق نهایی جوهرشناسی است. به این معنا، ما از الهیات به‌عنوان «سنگ بنای» نظریۀ فلسفی در معنای جوهرشناسی یاد می‌کنیم. خط فکری مذکور متضمن این مطلب است که مفاهیم بنیادین بسط‌یافته در جوهرشناسی ارسطویی نیازمند یک الهیات هستند و خداوند، در عین‌حال به‌عنوان علت ماسوی که یکی از «اصول و علل» است، یک «طبیعت خاص» هم محسوب می‌شود. با چنین فرضی، شخصی که بر طبق کتاب گاما، به‌عنوان یک جوهرشناس، در جست‌وجوی علل و اصول اوسیا است، در عین‌حال یک الهیدان هم خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ارسطو (1377). سماع طبیعی (فیزیک)، ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران: طرح نو.
  2. ـــــــــــ (1377). مابعدالطبیعه (متافیزیک)، ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی، چ اول، تهران: حکمت.
  3. رأس، دیوید (1377). ارسطو، ترجمۀ مهدی قوام صفری، چ اول، تهران: فکر روز.
    1. Boeder H.(1971). Weshalb “Sein das Seienden” In: Philosophisches Jahrbuch,.
    2. Kramer,H,G.(1964). Der Ursprung der Geistesmetaphysik, Amsterdam.
    3. Marx, W. (1977). Introduction to Aristotle's Theory of Being as Being, En. Tr by Martinus Nijhoff, The Hague, Netherlands.
    4. Natorp, Poul.(1888f). “Thema und Disposition der aristotelischen Metaphysik”, Philosophische Monatshefte, 24: 37–65.
    5. Owens, W. (1963). The Doctrine of Being in the Aristotelian “Metaphysics”, Pontifical Institude of Mediaeval Studies, Toronto. Third edition, revised (1th ed.1951,2th ed. 1963).
    6. Putzig, G. (1960). “Theologie und Ontologie in der‘ Metaphysik‘ das Aristoteles“ Kantstudien.

10.Natrop Paul,(1888). Thema und Disposition der Aristotelischen Metaphysik. In: Philosophische Monatshefte.

11.Ross, W. D. ( 1923). Aristotle, Methuen, fifth edition, London. revised (1th ed. 1923).

12.Ross, W. D, ( 1924). Aristotle’s Metaphysics. Oxford.

13.Wagner,  H, ( 1959.) Philosophische Rundschou.

14.Wehmeier, S., )2005(. Oxford Advanced Learner’s Dictionary, Oxford University, Oxford,  

مجله علمی
دوره 17، شماره 2
تیر 1399
صفحه 297-315

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار