در دو دهۀ اخیر، اشتیاق حاجی، با برجسته کردن بخشی از مسئلۀ اختیار که پیش از این توجه چندانی به آن نشده بود، استدلال کرده است که تعینگرایی علی نهتنها مسئولیت اخلاقی، بلکه الزامات اخلاقی را هم با چالش مواجه میسازد. وی در این زمینه میکوشد از طریق اثبات ویژگی برخورداری از امکانهای بدیل برای الزامات اخلاقی و سپس نشان دادن تعارض آن با تعینگرایی علی، از ناسازگاری الزامات اخلاقی با تعینگرایی علی دفاع کند. نوشتار حاضر، با بررسی دیدگاه وی دربارۀ اثبات امکان بدیل قوی برای الزامات اخلاقی که در حفظ اعتبار استدلالش نقشی مهم ایفا میکند، کوشیده است نشان دهد که مدعای وی دربارۀ عدم نیازمندی الزامات اخلاقی به منشأ نهایی بودن عامل نادرست یا دستکم نامدلل است. گفتنی است که نقد مذکور فقط شیوۀ استدلال وی را زیر سؤال میبرد، ازاینرو به مدعای اصلی وی دربارۀ ناسازگاری الزامات اخلاقی با تعینگرایی علی نهتنها خللی وارد نمیسازد که حتی آن را تقویت هم میکند
Kane, Robert. (1996). The significance of free will, Oxford University Press.
McKenna, Michael. (2009). Compatibilism. In The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2009). Metaphysics Research Lab, Stanford University, https://plato.stanford.edu/archives/win2009/entries/compatibilism/
Mele, Alfred R. (2017). Aspects of Agency; Decisions, Abilities, Explanations, and Free Will, Oxford University Press.
Pereboom, Derk. (2001). Living without free will, Cambridge university press.
Smilansky, Saul. (2000). Free will and illusion, Clarendon Press , Oxford University Press.
Widerker, David. (1991). Frankfurt on “Ought implies Can” and alternative possibilities. Analysis, Vol.51, No.4, pp.222–224.