یکی از موضوعات داغ کیهان‌شناسی مدرن که توجه ادیان و فیلسوفان را به خود جلب کرده، آغازمندی و ازلی نبودن جهان است و در مدل استاندارد کیهان‌شناسی این ایده نسبت به گذشته برجسته‌تر شده است. برخی کوشیده‌اند آغاز جهان از صفر یا عدم را با افت‌وخیز خلأ کوانتومی در شرایط انحنای بی‌نهایت توضیح دهند تا مسئله به بحرانی فلسفی تبدیل نشود. در این نوشته ابتدا مقدمات کوانتومی لازم برای فهم این سناریوی پیدایش خودبه‌خودی جهان و سپس شرح آن ارائه شده و در ادامه با توجه به این تبیین تفصیلی، در دو قسمت نشان داده شده است اولاً به‌علت فیزیکی این تبیین مشکل اساسی اشتراک لفظ دارد و ثانیاً معضل فلسفی اصلی را حل نمی‌کند و همچنان نیاز به عاملی فراطبیعی برای تبیین چگونگی آغاز جهان از هیچ را برطرف نمی‌کند.
Casimir, H., & Polder, D. (1946). Influence of retardation on the London–van der Waals forces. Nature, 158(4022), 787-788.
Close, F. (2014). none (Translated by Shadi Hamidi Azad) Tehran: Basirt.(in Persian)
Gasiorowicz, S. (2007). Quantum physics. John Wiley & Sons.
Greiner, R. (1996). Feild Quantization. s.l. , Springer.
Griffiths, David (2015). Introduction to quantum mechanics,Translated by Farshad Nejadsatari, Hamidreza Mushfaq and Saeed Washehri, Tehran: Academic Book Publishing.(in Persian)
Grumiller, D.; Parekh, P. & Riegler, M. (2019). Local quantum energy conditions in non-Lorentz-invariant quantum field theories. Physical review letters, 123(12), 121602.
Hawking, Stephen (1369). History of time.Translated by Habibullah Dadfarma, Tehran: Keihan.(in persian)
Hawking, S. W. (1974). “Black hole explosions?”. Nature, 248(5443), 30-31.
Hawking, S. & Mlodinow, L. (2010). The Grand Design. s.l. : Bantam Books.
Krauss, L. M. (2012). A universe from nothing: Why there is something rather than nothing. Simon and Schuster.
Lambrecht, A. (2002). Observing mechanical dissipation in the quantum vacuum: an experimental challenge. Laser physics at the limits. Springer, Berlin, Heidelberg.
Schwartz, M. D. (2014). Quantum field theory and the standard model, Cambridge University Press.
Shankar, R. (1994). Principles of Quantum Mechanics. s.l. , Springer US.
Tryon, E. P. (1973). Is the universe a vacuum fluctuation?. Nature, 246(5433), 396-397.
توکلی بینا, میثم. (1401). جهانی از هیچ بر اساس افت‌وخیز خلأ کوانتمی؛ نقدی بر پیشنهاد پیدایش بی‌نیاز از خدا. مجله علمی " فلسفه دین ", 19(4), 459-472. doi: 10.22059/jpht.2023.353254.1005945
MLA
میثم توکلی بینا. "جهانی از هیچ بر اساس افت‌وخیز خلأ کوانتمی؛ نقدی بر پیشنهاد پیدایش بی‌نیاز از خدا", مجله علمی " فلسفه دین ", 19, 4, 1401, 459-472. doi: 10.22059/jpht.2023.353254.1005945
HARVARD
توکلی بینا, میثم. (1401). 'جهانی از هیچ بر اساس افت‌وخیز خلأ کوانتمی؛ نقدی بر پیشنهاد پیدایش بی‌نیاز از خدا', مجله علمی " فلسفه دین ", 19(4), pp. 459-472. doi: 10.22059/jpht.2023.353254.1005945
VANCOUVER
توکلی بینا, میثم. جهانی از هیچ بر اساس افت‌وخیز خلأ کوانتمی؛ نقدی بر پیشنهاد پیدایش بی‌نیاز از خدا. مجله علمی " فلسفه دین ", 1401; 19(4): 459-472. doi: 10.22059/jpht.2023.353254.1005945
