تحلیل و بررسی جایگاه ایدۀ برابری جنسی در نظریه مجازات افلاطون (با تأکید بر نظریۀ نفس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

2 گروه فلسفۀ دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مباحث مهم مطرح شده در نظام فکری افلاطون و بویژه در مباحث نفس‌شناسانه، چرایی و چگونگی بهره‌مندی زنان از آموزش برابر با مردان، ضرورت ورود آنان در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، نظریۀ مجازات، و ایدۀ برابری جنسی است. در پژوهش حاضر که موضوع محوری آن ایدۀ برابری جنسی در نظریۀ مجازات افلاطون است، چند نکته اساسی و بنیادین به عنوان نتایج حاصل از این پژوهش مورد تأکید قرار خواهد گرفت: الف) از میان سه دورۀ حیات کلی نفس (حیات پیشین نفس، حیات همراه با بدن، و حیات پس از مفارقت از بدن)، افلاطون «مجازات» را مربوط به دورۀ میانی حیات نفس میداند. ب) مؤلفه‌های تعیّن بخش نظریۀ مجازات در نگاه افلاطونی، بیش از آنکه وابسته به عنصر جنسیّت بوده و معطوف به جسم و تن آدمی باشد، ناظر بر عنصر «نفس» است. ج) از نظر افلاطون، غایتِ مجازات حتی در مواقعی که ممکن است به تنبیه بدنی فرد بیانجامد؛ اولاً و بالذات، تربیت نفس است نه تنبیه بدنی. د) و نکته پایانی و مهم اینکه نیل به ثبات، امنیت و عدالت در جامعه که اساساً ایده‌آل افلاطونی است، تنها در سایۀ نظریۀ مجازاتِ فارغ از جنسیت امکان‌پذیر خواهد بود. از این رو، وی در نظام فکری خویش و بویژه در رسالۀ جمهوری، به دفاع از ایدۀ برابری جنسی در باب مجازات میپردازد.

کلیدواژه‌ها


افلاطون، دوره کامل آثار، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ سوم، تهران: انتشارات خوارزمی، 1380.
Adams, Matthew.2018, "Plato's Theory of Punishment and Penal Code in the Laws." Australasian Journal of Philosophy 97.1, pp. 1-14.
Annas, Julia.1976, "Plato's Republic and feminism." Philosophy 51.197, pp.  307-321.
Barker, Ernest.2012, The political thought of Plato and Aristotle Courier Corporation.
Blundell, Sue, and Susan Blundell.1995, Women in ancient Greece.Harvard University Press.
Buchan, M. 1999, Women in Plato’s Political Theory, London: Macmillan Press.
Grimshaw, Jean. 1986, "Feminist philosophers: Women's perspectives on philosophical traditions.".
Hasan, Abla. 2012, "Plato's antifeminism: a new dualistic approach." E-logos 2012.1, pp.  1-14.
Kosman, Aryeh L, 2007,"Justice and virtue: The Republic’s inquiry into proper difference.", Cambridge University Press.
Kraut, Richard. 1984, Socrates and the State. Princeton University Press,
Liddell Henry George, Robert Scott.1968, A Greek-English Lexicon Clarendon
Plato (1380). Collection works, translation by Mohammad Hasan Lotfi, third Edition, Tehran, Kharazmi publication. (in Persian)
Pomeroy, Sarah B. 1974, "Feminism in Book V of Plato's Republic." Apeiron 8.1, pp.  33-35.
Saxonhouse, Arlene W."I. 1984, Eros and the Female in Greek Political Thought: An Interpretation of Plato's Symposium." Political Theory 12.1, pp. 5-27.
Scott, Gary Alan, and William A. Welton.2008, Erotic wisdom: philosophy and intermediacy in Plato's Symposium. SUNY Press.
Smith, Nicholas.1980, "The Logic of Plato's Feminism." Journal of Social Philosophy 11.3.
Taylor, C. C. W.2012, "The role of women in Plato's Republic." Oxford Studies in Ancient Philosophy.
Vlastos, Gregory. 1989, Was Plato a feminist? Times Litterary Supplement, London, TLS, No.4,485, March 17, pp.276, 288-89.
Weiss, Roslyn.1998, Socrates Dissatisfied: An analysis of Plato’s Crito, New York: Oxford University Press.